Manatu O Le Fa’atonu - Ua toe manatua le i’a e igoa o Pisafua

By Mata'afa Keni Lesa 15 July 2016, 12:00AM

Talofa lava alii. O le aso 13 o Setema 2011, na tuuina atu ai e lenei tusitusiga ia te outou le tala o “Pisafua”o le i’a lea sa nofo i le “Malo o Neverfindland.” E tusa ai ma le anoano o suiga lautele, suiga tau polokiki ma le anoano o fonotaga a ekalesia ia sa faatino i le salafa o le atunuu, matou te talitonu o le tala ia Pisafua e matua tatau lava ona toe faamatala atu. 

Ia-o le tala la lenei: I aso lava la ua leva, sa i ai se i’a e igoa o le Pisafua. Sa nofo i totonu o se malo e igoa o Neverfindland. E tusa a ma le vaai a i’a o le lalolagi, o le Malo o Neverfindland-o le parataiso.  O le tamaoaiga na aliali mai e lelei ma o ona ta’ita’i-sa matua lauiloa lava. 

E tusa ai ma le faagasologa o tala o i’a laiti, o le soifuaga o Pisafua sa matua faigata lava. Sa matua faigata lava. Sa totogi i ai se totogi itiiti, o i’a e pei o ia sa noatia mo le faatinoina o galuega palapalā. O lona uiga-e tatau ona matua loto tele e tali atu i tulaga faigata mai le tafa o ata se’ia pogisa ma sa lamatia lona ola i taimi uma i le tele o malie ia sa fai ma avefe’au a i’a tetele. Sa manatunatu o ia pe aisea lava ua avea ai le olaga ma mea faigata.

Sa tepa atu i le isi itu i le matagofie o soifuaga o i’a tetele ma fesili ai i taimi uma- pe aisea lava ua ese ai lona olaga. Aisea ua le faigofie ai lo’u olaga e pei o i latou, o lana fesili lea ia te ia lava. O le pogai lea sa faaauau ai pea ona galuega ma le tiga Pisafua. O lea Aso ma lea aso, e ala po; ma matua galue i le vevela o le la i le aso atoa ma a o’o i le po ona sola lea o Pisafua i lalo o lona ‘amu. E tagi ma tagi, mo’omo’o mo se faaolataga..

Masalo na fuafua lava le olaga ina ia faapenei, o lona mafaufau lea. Ae peitai- e le na o ia. I Neverfindland, o isi i’a laiti e pei o Pisafua sa matua tauivi ina ia mafai ona faaauau pea. O le suiga o le Tau o lona uiga-o le a malolosi peau lalo. Ua amata ona mafanafana le suasami ma faaitiiti ‘amu ia e faaaoga e Pisafua ma ana uo e faamalumalu ai pe ua ave e i’a tetele  ia e faa-fia-malosi ma uia lo latou nofoaga.

Ae peitai-e ese ai mai ia Pisafua lea ua i ai le onosa’i a  le siamupini o le tuuga o le malafoni, o ana uo ua le lavā onosa’i. Ua latou manatu o le ala aupito i vave i se olaga faigofie- o le ave lea o mea mo i latou lava e aunoa ma le talosagaina o se faatagaga mai o latou pule.

O mea na latou aveina e le o ni mea se tele i se tasi itu, ae ua matua leai se alofa o le faamasinoga  a le Malo o Neverfindland. Ua ao e leoleo o le vai nei i’a laiti ma tuuina atu i luma o le faamasino le alofa-lea o le ana otegia i latou ona o le gaoi, faasala ma auina atu i latou i se nofoaga e igoa o Wrongheaven. O Wrongheaven o se nofoaga mata’utia. E tumu i i’a laiti ua avea ma pagota, ua matua faigata le olaga. Ae mo Pisafua, sa faaauau pea ona ia finau.

Ae peitai-e tasi lava le mea sa le malamalama ai o ia. Aisea ua le pu’e mai ai e leoleo o le sami le i’a lapo’a, o latou solitulafono e matua sili atu ona maoa’e ma leaga. Ua outou silasila la, o nei i’a tetele e gaoi mai Malo aofaiga tetele o tupe. E foliga mai ua malilie lava leoleo o le sami e tuli-aupū na o i’a laiti ona e afaina ai ma e le mafai e malie ona puipuia i latou i luma o le faamasinoga e leai se alofa. O le isi itu, o lima o i’a tetele e foliga mai i taimi uma e mamā.

E leai lava se taimi ua maua ai ni faamatalaga molimau ia lava-e aveese ai latou. Ma e tusa foi pe i ai se taimi-o taimi uma lava e tuu ai o latou lima i nofoaga sa’o ina ia vave ai ona faamagaloina i latou ae le mafai ona faagaloina.E tusa ai ma le faagasologa o le tala, o le faaaoga sese o meatotino a le malo sa matua sasao i totonu o Neverfindland.

Ma o le a molimau lava Pisafua i le to’atama’i o le pulega a le Malo sa tauaveina e i’a laiti. Sa masani ona ofo atu i latou e avea ma mamoe e osi ai le taulaga i le pule saua a i’a tetele-ia o le a tuuina atu a latou paaga i tofi maualuluga ina ia tulai mai ma upu suamalie e mau ‘alofaga i ai pe a maua taitaia i latou. O le a faaaoga e le i’a lapo’a meatotino a le malo e pei o a latou lava mea. O le a latou matua faaaogaina sese ma a fesiligia, o le a fulitua i ai le pulega ma faamoemoe e feula ese. 

O le olaga o le i’a tele e uiga ese le manaia. O mea uma lava o mea ia latou te aveina. Sa fai se pati manaia pe tusa o isi aso uma lava-lea o le a latou potopoto ai, foliga fiafia ma faaauau pea a latou upu faa’ole’ole. 

A pa’ia loa ‘amu’amu i se tasi itu, o i’a tetele lava latou te nofoia toetoe lava o ‘amu lelei o loo i ai. Ae o i’a tetele foi e faalialia vale. I totonu o le Malo o Neverfindland, o le mitamita ma le fiafia o se i’a tele e maua mai tagata i fafo ia e manana’o e teu faafaigaluega a latou tupe i totonu o nisi o is ‘amu auro.

Sa le mafai ona faavaleaina Pisafua. Na ia iloa le mea moni. O nei i’a mai fafo o le a ulufale mai e peiseai o ni milionea faatasi ai ma latou upu malū. Ae peitai-o le a latou sailia ma le filemu teugatupe faafaigaluega mai tagata o le Malo ma le totogiina o aitalafu mai faalapotopotoga tau tupe ua leva ona i totonu. O le tala faasolopito o  Neverfindland e tumu i tagata faapea. O loo i ai foi le isi mea e ese ai e uiga ia Neverfindland  e tatau ona outou silafia.

O i’a e matua lolotu lava. Latou te tatalo i aso uma i se papa e igoa o Uaouiloalemeaolooefaia, e mafai ona faapuupuu ia Iseeu. E talitonu Pisafua ma ana uo e faapea i le ola –atali, o le a latou fetaia’i ai ma Iseeu. O le isi aso, ina ua mea se fe’ausiga mai mea mamao i le faagasologa o le tai-o’o, ua fiamoe Pisafua.

O se mea sese tele lea. A’o le’i ala lelei, sa aau sa’o atu lava o ia i totonu o le upega fagota na lafo atu e ia tagata mata’utia. E leaga le taunuuga o Pisafua. Na sasimi o ia ma matua ‘ai se alii onā i le falepia i se motu e latalata ane.

Ae peitai-e le o le faaiuga lea o le tala.Ua outou silasila la-sa ola pea le agaga o Pisafua ma mulimuli ane ona ia ulufia le papa o le Iseeu ua faaigoaina o le Rightheaven. Talu ai ona o ia o se tagata galue malosi ma le faamaoni, sa tuuina atu i lona aiga se faataliga faa-tupu. 

Na valaaulia o ia e taumamafa ma Iseeu Silisili Ese i lea lava taimi. O se taimi uiga ese lea ma sa matua fiafia lava Pisafua talu ai- o lona avanoa lea e faailoa atu ai ia Iseeu faiga pi’opi’o uma na ia vaaia i totonu o Neverfindland. 

I le laulau o le taumafataga i lea po, toetoe lava o le a fai se upu a Pisafua-fai mai loa Iseeu Silisili Ese: “Aua e te tautala la’u i’a, ua ‘ou iloa lau galuega. O lo’u igoa pe a faapu’upu’u o Iseeu. O a’u lava lea e tusa ai ma lo’u igoa –o A’u lea. Na ‘ou vaai i mea uma lava o loo tutupu  i totonu o Neveafindland ma o se aso, o i’a ta’itasi uma ma i’a uma lava o le a tali atu e tusa ai ma latou amioaga. Ae mo oe la’u i’a faamaoni, afio maia i Rightheavea.” 

Ma o le tala lenei tamaitai e ma alii-o  Pisafua. 

I le faaiuga, o lana galuega fita ma le faamaoni na tauia. E le mafai ona fai atu se upu faapena i isi i’a-sa faaaoga sese lo latou taimi i totonu o le Malo. Ae peitai-o lena ua outou silafia le mea a le tagata lava ia na maua. O le mea e lulū e le tasi o le mea lena e te seleseleina.

Ma i totonu o le Malo o Neverfindland lea e pulea e Iseeu Silisili Ese, e leai se mea e natia. O le a faaalia mea uma lava ma o le a noatia tagata uma-ina ia tali atu i lea itu ma le isi itu. Ua uma.

By Mata'afa Keni Lesa 15 July 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>