Fa’asa’o e le Tama le mea-pi’o

18 March 2016, 12:00AM

Ripotia e Deidre Fanene

Fa’aliliu e Maiava

 

Ua tu’ua’ia nei le ali’i lea sa avea ma leoleo ma taumafai fo’i e fa’amata’u le Matagaluega ma le Komesina o Leoleo i lona ‘aveina o le mata’upu i le Fa’amasinoga, – i lona faia lea o amioga le talafeagai ma aga fa’aLeoleo. 

O tu’ua’iga ia a se tasi o ali’i-faiPisinisi, o se fa’amatua fo’i i ta’aloga lakapi, le Afioga a Tuigamala Va’aiga Tuigamala e fa’asaga ia David Tomasi.

“O lo’u lava popolega ona o fa’amatalaga le-moni ua faia e le leoleo talavou lea i le mean a tupu, e ono fa’aseseina ai le fa’afofoga ma le matau a le atunu’u,” o le saunoaga lea a Tuigamala. “O le tala na taumafai e fa’amatala mai, e matua le-moni lava. Ma ua ‘ou mana’o ai e fa’asa’o, ona o la e matau le atunu’u.” 

O le Aso Gafua, na fa’ailoa mai ai e David i le Samoa Observer, o le tasi mafuaga o le fa’amalolo o ia mai lana galuega, ona o se mean a tupu, na ia tu’uina atu ai se pepa-o-fa’asalaga i le alo-fa’aleTulafono o se tasi iloga o le atunu’u. 

“E fa’atolu ona ‘ou lapata’ia lona afafine-fa’aleTulafono ona o le talanoa i le telefoni ma ‘ave le ta’avale, peita’i e toe ta’amilo mai i le aso lava lea, o lo’o tautau pea i le telefoni ma ‘ou ‘ave loa iai le pepa-o-fa’asalaga,” o lana fa’aaliga lea na fai.

Moni e le’i ta’ua i lea tala ni suafa, ae na saunoa mulimuli mai Tuigamala, o ona alo ia sa ta’ua ma talanoa iai David.

 “’Ou te fai atu lava, e matua le-moni ia lafoga,” o le fa’aaliga lea a Tuigamala. “’Ou te le taumafai e punipuni se tasi peita’i, ‘ou te fia talanoa i le mea moni na tupu.

“O lenei fo’i fa’amatalaga ua ou fai atu, e mafai ona fa’amaonia mai e le Ofisa o Leoleo pe a outou finagalo iai.”

Na ta’ua, e to’atolu sa i totonu o le ta’avale i le taimi na taofi ai e David. 

 “O le mea muamua, o ana saunoaga fa’apea e fa’atolu ona ia lapata’ia lo’u afafine, e le moni ma e le na o ia fo’i sa i totonu o le ta’avale, sa iai lo’u afafine, o lo’u afafine fa’aleTulafono ma lo’u afafine-la’ititi sa feoa’i i le ta’avale-totogi.

“O le mafuaga na ‘ave ai la’u fa’asea i le Ofisa o Leoleo i le aso na soso’o ai, ona ‘ou te talitonu, na fa’afefe e le leoleo talavou lea lo’u afafine ina ua oso i totonu o le ta’avale ina ua tu.’ 

E  le’i te’ena e Tuigamala le mea moni, ona o le fa’aaogaina e le teine o le telefoni a’o ave le ta’avale, peita’i na ta’ua, e leai se aia a David e alu ai fua i totonu o le latou ta’avale.

 “Na oso le leoleo talavou lea i totonu o le ta’avale, i lona lava loto-malie ma na matua fa’ate’ia ai lava lo’u afafine.

“Ona fai lea i la’u fanau, e lua mea e filifili iai, o le totogi o le $200.00 po’o le ‘ave e loka, ma na matua fefefe si a’u fanau ma tonu ai loa, e o i le Ofisa o Leoleo mo lo latou saogalemu.” 

Ae le’i uma ai i’ina. 

Na ta’ua e Tuigamala, ina ua oso David i totonu o le ta’avale ma fesili mo le laisene ‘ave-ta’avale, e iai le isi mea na tupu ai.

 “Na silafia lelei e le leoleo lea le fa’ai’u ma fesili loa pe aiga ia a’u. Na ta’u iai e lo’u afafine, o lona tama lena, latou uma.

“O i’ina la na fa’apea ai loa ‘ia lelei, o le a fa’amagalo ‘oe’ ona fai loa lea i lo’u afafine e toe alu le ta’avale e momoli o ia i le mea sa tiute ai.” 

Ina ua mae’a ona fa’ao’o lana fa’asea i le Ofisa o Leoleo, na ta’ua e Tuigamala, na o’o atu David i lona Ofisa i Vaimea ma fa’ato’ese. Na fa’ato’ese fo’i i lo’u atali’i o Bubba Tuigamala.

Mulimuli ane, na ta’ua e Tuigamala, na talosaga atu David ‘se’i ona tusia se tusi e lagolagoina ai o ia i lona fa’amasinoga fa’aLeoleo.

“’Ou te le’i faia se mea ae na i’u ina samania a’u i lona fa’amasinoga.” 

Na ta’ua, e taua tele le malamalama o tagata i le mea tonu na tupu.

“Pau lava lea, o lo’o ‘ou tula’i mo la’u aia-tatau fa’aleTama o la’u fanau,” o lana saunoaga lea. 

“Ina ua faitau atu i le tala, na ‘ou le-fiafia lava, ma ‘ou mana’o loa e fa’asa’o le fa’aletonu lea.

 “Na ‘ou o’o lava i le Ofisa o Leoleo ma fesili i le Sui-Komesina sa su’esu’eina la’u mata’upu, pe o le fa’atinoga sa’o lea o le galuega ae tali mai, e leai.

“E leai se mafuaga tatau e oso ai fua i totonu o le ta’avale e aunoa ma le fesiligia o lo’u afafine pe ioe iai, aua i lo’u lava manatu, aisea na le ‘ave ai le pepa-o-fa’asalaga ma fai loa iai e o e totogi le sala.

 “A’o le fa’amatalaga lea na taumafai le leoleo la’ititi lea e fai, e le-moni. ‘Ou te fia fa’asa’oa lava le tulaga lea ma o la’u tilotilo iai, o a’u o le tama, sa ‘ou popole lava i le saogalemu o si a’u fanau-teine sa i totonu o le ta’avale.”

18 March 2016, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>