O LA’U TALA FO’I

30 June 2016, 12:00AM

1. Matauina i Tala Fou se ulutala fai mai –“Ua lapata’ina le Malo”-ma o lea ulutala e faasino lea i le mataupu tau Sitiseni Samoa…! O upu o loo matamata tetele mai ai e faapea:-“E o’o mai le taimi- e ave ai e nei tagata mai fafo o tatou eleele uma; ma a tula’i mai lena tulaga-o lona uiga-“o le a tatou se’e atu i atumauga tatou te nonofo ai-ae nonofo nei tagata mai fafo i o tatou fanua! Aisea?

O le tali-‘e leai ni a tatou tupe tatou te tauva ai ma i latou. O le mea la o le a tupu-“O le a faatau uma lava e nei tagata o tatou fanua ma tatou pisinisi. O lea la atugaluga- na faaalia e Olo Fiti Vaai. O le fesili la-faamata o silafia e Samoa o lenei faiga a le faigamalo-e le o se mea fou?

Sa faatau atu muamua foi e le faigamalo lava lenei Tusi Folau ma Sitiseni i tagata Saina-ae o lenei lava e fai! O le fesili la-“O le a le pogai e saga fai umi ai e le faigamalo lenei faiga? O iloa ‘ea  e le faigamalo-ua na o ia lava o se “tausi mea” a le atunuu? Afai la o sitiseni le mataupu lea e pisao ai nei-ia manatua la-o le Sitiseni Samoa- o le tofi lea e faapito i tagata Samoa moni o loo tafe i totonu o lona tino le toto Samoa moni-ae le o ni tagata mai fafo poo ni tagata ese!

O se faatautala lenei e matua maoa’e! E mafua ona matou fai atu faapena-ona –o le sitiseni lea- a faatau atu i tagata ese-ona agavaa ai lea e pei o le tagata Samoa moni- e faatau lona fanua ma fai lana pisinisi! Afai la o Sitiseni nei o loo fuafua e faatosina mai ai tagata mai fafo e teu faafaigaluega a latou tupe i Samoa nei-o le a la le ‘fe’au a le faigamalo- e faatau atu ai fua meatotino a tagata Samoa moni?

Afai la o le faamoemoe lea o le Palemia e tusa ai ma lenei Tulafono Toe Teuteu-e lelei la ona fai se tonu e faapea-“A mana’o le Palemia e ave nei sitiseni Samoa i tagata ese-o le a le mea e le ave ai i ai ni sitiseni o lona lava itumalo-ona faitalia ai lea o lona itumalo- ona ave i ai ni o latou lava fanua –ae taatia eleele ia o le atunuu lautele-leaga e leai se fe’au a le Palemia i eleele o le atunuu atoa! E le faapea foi a Palemia ona fai ai lea o mea faavalevalea e afaina ai le atunuu atoa-ae le o ia o se Pule Aoao ia Samoa! O le a sou taofi? 

2. Matauina foi i Tala Fou mai fafo le mata’utia o mea o loo fai nei e le Malo o Saina-o le faaauau pea lea ona fasioti ni tagata se to’atele e leai se latou sala-ina ia mafai ona maua ai o latou totoga-e tuuina atu mo isi gasegase-ma o lipoti fou mata’utia ia mai Saina-na lipotia e se Faipule muamua o Kanata-o David Kilgour-ma le Loia tau aia tagata a tagata- o David Matas, ma le Tusitala o Tala Fou o Ethan Guttman-ma faaalia manino ai- le faiga o loo faaoga ai ia totoga o tagata i totonu o Saina.

Ia- e ui lava ina faapea o nei mea- o loo tupu i totonu o Saina-ma e ono mafai ona tatou faapea- e mamao ese Saina mai Samoa e tusa ai ma taatiaga o le lalolagi-ae afai ua toatele tagata Saina i totonu o Samoa-ia atonu e lelei foi ona tatou nofo sauni i ai-leaga o lea ua tatou vaai tino i faailoilo-o lona uiga la- e le o toe umi-ae pulea e Saina Samoa! Afai la e fai mai nisi- e le mafai ona tupu lena mea-o la’u tali-“O ai na te mafai ona taofia le faatauina atu o Samoa ia Saina e le faigamalo? O le a sou taofi? 

Matauina foi i Tala Fou fai mai ua lagolagoina e le Tautua le faia o se Komisi Su’esu’e i le Faamasinoga o Fanua ma Suafa-ma o lea faamoemoefai mai-ua leva ona tatau ona fai! Ia afai la o se mea lea ua tatau poo ua leva ona tatau ona fai-o le fesili-‘Aisea ua laga ai i le taimi nei pe afai o se mea ua leva ona tatau ona fai?Afai la o se mea moni lea-e a la pe a fai foi ma se isi Komisi Su’esu’e e Iloilo ai le pogai ma le mafuaga-ua tuai ai ona gaoioi le faigamalo- e molia i le Faamasinoga- le faigamalo ma ana faiga pi’opi’o ia ua maumau ai le faitau miliona ma miliona o tupe a le atunuu?

O le a le pogai ua tuai ai ona fai se Komisi Su’esu’e i faiga sese ma tapulepulega leaga a tagata faigaluea o le Malo- e faaaoga sese tupe a le atunuu? A faapefea la ona asosi i ‘o ma ‘o -ae o loo faulala’i i lalo o lona pogai- isu le anoano o mea faaletonu a lana faigamalo? O se mea amiotonu lea -o le su’esu’e o isi tagata ae le su’esu’e muamua lana faigamalo- e avea ma faata’ita’iga o pulega-malo lelei?

O fea ua ave i ai le ‘faimea tonu’-‘mautali atu-ma le faamasinoga tonu? O le mea ‘ea a ta’u atu lava- ona tuu ai pea lea? O le a le mea ua tupu i upu –“Savali i le mea e tautala ai? E fai i isi ae faapea oe poo outou? O le a sou taofi? 

30 June 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>