Manuia lau malaga Ueta Solomona!

By Ilia L. Likou 23 January 2018, 12:00AM

O le aso ananafi na fa’amavae atu ai le atunu’u i le Afioga i a Ueta Solomona.

O ia o se tasi iloga i  itu tau fatuga e le gata i Samoa nei ae o atunu’u i fafo.

O ona sauniga mulimuli na fa’ataunu’uina lea i le Ekalesia Akeliane  i Leififi.

Na soifua mai Ueta Solomona i Ie Aso 15 Setema i le tausaga 1935 ma ua 82 ai nei Iona soifua.

 O ona tua’a o Mata'utia Pene Solomona o Faleasi'u ma Papa i Sataua ma Ana Vaemoa Tuala Vitale (po'o le Afioga ia Falenaoti) o Leauva'a.

O le afioga i le Ali’i Palemia na saunoa e fai ma sui o le malo e fa’afetaia le sao taua ameaise o le auaunaga na mafai ona fa’atinoina e Ueta a’o soifua e le gata mo le lautele o le atunu’u ae o le malo.

Na fa’ailoa e lona faletua ia Susau uiga tausa’afia ma le fa’agalogata o le tamā a’o mafuta ai ma o le a misia o ia e aiga aeamaise o ia ma le fanau.

O le alo tama’ita’i o lona tuafafine i a Seutatia Solomona na saunoa e fai ma sui o le aiga.

“O isi fa’asinomaga o Ueta e tupuga mai i Fusi Safata le aiga o Manu'a le Sagalala le Tapa'au o le Alataua, o Lano i Savai'i i le mea o lo'o ta’oto ai nei le isi ona uso ia Vui Semi Solomona na maliu i le 2015, fa'apea Vaimoso ma Leulumoega e tau lava i Lefaga.

“ E moni lava ma fa'amaoni le alagaupu; ”E tele a'a o le tagata nai lo a'a o le la'au."

O ia o le ulumatua o le fanau e to’afitu a matua.

“Soso’o ai lea o le tama'ita’i o Seutatia na maliu i Iona 14 tausaga, soso'o ai lea ma Nofoatolu Vui Maiava Hemi Solomona, O le igoa o Hemi o lo'o iai i totonu o se pese ua loa ona Iauiloa ma silafia e le atunu'u; ”Oi Sole Hemi e! Fai se tonu po'o fea! Se tasi o pese a le matou tama o Mata'utia Pene Solomona. 

“O le Iona fa o Seupepe So'osemea, na maliu i le 2012, ma o lo'o i ai fo'I Iona igoa i totonu o le pese lava Ienei fa’atasi ai ma Hemi. "So'osemea e pule oe!" Ole matou tina lea ma Pene ma Hemi na fanaua i matou.

“O le lona Iima (5)0 Vui Semi pei ona ta'ua i Iuga sa ia tausia Ie isi itu o Ie matou aiga i Lano, o le  Lona ono(6) ai loa loselani na maliu o ia ise mea o le 1967-68 mai Niu   Sila , a’o a'oa'oina o ia i le Aoga a St Paul i Ponsonby i se avanoa   fa'asikolasipi a le Malo a'o aoga o ia i Channel College; ma o ia fo'i lea na  ia fa'aeaeaina lenei aoga. 

“O  le Lona fitu(7) o le fanau ma ole ui'i fo'i lea o le fanau,o Talalupelele  Solomona ma na maliu fo'i o ia i le tausaga lava lea 2015. 

Na ia fa’ailoa e i ai nisi o tamali’i na fai ma uso o Ueta.

“O i latou na fai ma uso fai a Ueta e iai le Afioga ia Tanuvasa Livi o Nofoalii ma le Afioga ia Misa Faitala o Falelatai. 

“Ma o i la’ua ia sa fa’apea ona vava lalata le latou va ma Ueta ma o  lo'o iai foi nisi o la alo o lo’o fa'aigoa ai ia Ueta.

“Ua uma ona fa'alauiloa e nisi o uo ma aiga o Ueta anapo foliga va'aia, o ana galuega ma le felanulanua'i o fa’amatalaga i ona uiga ma ana aga masani I totonu o le matou aiga fa’apea fo'i Iona fa’afesaga'i ai ma ana uo. 

“Ma ou te le toe tau fa'amatalaina la aua ua lava ma totoe le po anapo, ae tau o ni nai vaega e ‘oto’oto atu nai vaega e le'i ta'ua anapo.

Sa ta’ua e Seutatia na ia logotala a’o laititi o Ueta o le pele to’atasi a lona tinā.

“O tala sa fa'amatala e lona tinā a'o o’u tuputupu a’e, e mimita lava i si ana tama, ma sa ou mauaina ai le tausiga a lenei lo'omatua e pei lava o se tausiga o se tama teine.

“ Aua na fa’apea na ola mai e uumi lava lona foga ma e le tago e fai se fe'au, e la'ei mama lava, e pei lava o se tausiga o se tama'ita'i.

“ E le o’o fo'i e fai se fa’apusa sei tulou Ie malumalu nei ma atonu ole ala lena na matua'i tu'u uma ai Iona malosi i ana galuega fa'amusika.

“O ia o se tamā e le faigofie i tagata o le matou lava a'iga mai ona tausoga e o’o lava ia i nisi matou, e le faigofie ona matou iloa po'o i ai se mea e ita ai po'o se mea e mana'o ai. 

“E tatau lava ona e fesili pe i ai se mea e mana'o ai, e le se  tagata e tautalatala.

“O lana lava tali, fa’afetai pe Tai.

O lo latou aiga lava ‘e lua lava gagana e te talanoa ai’

“O le gagana fa’amusika ma le gagana fa’ale aiga,” Seutatia.

“E tau matau foi e tagata pe i ai sona itu tausua aua e le suia lava ona foliga pe a fai se tala malie a’o fa’alogologo.

‘Ae leai o ona fatuga o iina e sasa’a uma i ai i totonu o se fati ona lagona, ae fa’atino i lona taimiina o pese o se aufaipese e fa’atino mai ai ona lagona.

“O ana aoga pese o iina la e te maitauina ai le suiga o ona foliga aemaise le gaioi o lona tino i ana taga e fai pe a fua le taimi o se pese.

‘E alu uma ai lava foliga o le tino atoa ina ia maua lava e le aufaipese le agaga o se pese, e fa’apena lava i pese loti, pese faasalemausau, pese fa’aleatunu’u.

O le finau ia o Ueta ina ia malosi, ai ona o Iona manatu  mai ua matou matua oti. 

 

Se tasi o pese na aualofa atu ai le tamā i ona toe sauniga i le aso ananafi, ma o lenei pese o pese totino na fatuina e Solomona.

Oe si a'u Rosa e

La'u rosa matala e

E le ma fa'agaloina oe

E ui ina tele o a'u pele

Ae le mavae lo'u fa'amoemoe

 

Oi aue la'u rosa ai a pa'u

I totonu ole vanu

Ole a tau nofo lo'u nei fatu

I lo'u naunau i si o'u 'au

E sau ia le rosa ai a le taulau

La'u rosa la'u rosa toe sau

 

O oe ole rosa sa ou su'eina

Ile vaomatua ma atumauga

E ui ina tele o fugala'au

Ao oe le rosa e si o'u 'au

 

Oi aue la'u rosa ai a pa'u

I totonu ole vanu

Ole a tau nofo lo'u nei fatu

I lo'u naunau i si o'u 'au

 

E sau ia le rosa ai a le taulau

Lau rosa la'u rosa(suluga) toe sau x3

By Ilia L. Likou 23 January 2018, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>