TALA FAASOLOPITO O SAMOA MAI LE AMATAGA

25 June 2016, 12:00AM

KOVANA SOLOFA-A’o le’i auina mai o ia i Samoa, sa avea o ia ma Ali Faamasino o le Dar-es-Salam i Siamani ma Aferika i Sasa’e. E ui lava ina faapea- o ia na mafua ai le tele o fuafuaga taua mo le faaleleia atili o le kolone o Samoa, ae le’i faatuai ona liliu mai Solofa e faailoa mai soo se mea na faafiafiaina ai o ia a’o faagasolo ana femalagaiga mo le manuia o le atunuu o loo pulea e ia.

E leai sona uiga e foliga ai i tagata e tupuga mai ai, e lē inoino i le Iunaite Setete poo se isi lava malo, talu ai o ana uo uma lava ia tagata, na te le faaalia foi se uiga popole pe faa-itu’au i se tasi, ae faatino ona tiute faa-faamasinoga i se faiga e lē faa-itu’au i tagata Siamani ma tagata o isi atunuu.

O le pogai lea sa manuia ai ana taumafaiga, ma o le pogai foi lea sa faamalieina ai tagata uma i lana pulega-malo ma le faafoeina o mataupu tau le lotoifale o le kolone. Ina ua asiasi atu i Fiti, sa matua faafiafiaina o ia  ona o le manuia o faiga faa-kolone sa faatinoina ai e Peletania Tele i lea vaega o atumotu.,ma sa vave ona maua ona mafaufauga lelei mo le faaleleia atili o le soifua o tagata o lana kolone.

E matua tele le galuega sa fai e Solofa ina ia aveese ai le manatu e faapea e le mafai e Siamani ona faafoe se kolone. Sa faamanuiaina uma tagata Siamani sa i lalo o lana vaaiga e ala i lana taitaiga ma le faafoeina o le kolone i Samoa. I le tele lava o itu, o Samoa o se kolone uiga ese lea i lona faafoega.

Dr. ERICH SCHULTZ POO SULUSI-O le Faamasino Sili lea o Samoa, o se alii talavou na fanau i Perelini i le 1870, ma a fua i lona taimi muamua na nofo ai i Samoa i le 1901, o lona iloa i aganuu a tagata Samoa ma le Tala Faasolopito o ona tagata e uiga ese.

E le’i umi ona nofo i Samoa ae tuuina atu loa o ia e galulue ma tagata Samoa ma na i’u lava ina matua tautala i le gagana Samoa, ma e lē maumauina lona taimi i se isi lava mea vagana ai lona matua faasaga e su’esu’e i aganuu a tagata Samoa ma a’oa’o lo latou tala faasolopito mai le amataga, ma e uma ane lona taimi, o ia le isi tagata aupito i poto i aganuu ma mataupu tau Samoa.

Sa a’oa’oina Sulusi i Perelini. Ina ua uma lana a’oga, sa faasaga loa e a’oga i le tulafono ma tuuina atu le tele o ona taimi e su’esu’e ai i polokiki tau le tamaoaiga. Ina ua pasi, sa ulufale loa e galue i auaunga faa-kolone i le 1898.

O le 1899 na tofia ai o ia e avea ma Faamasino o le Dar-es-Salaam i Siamani ma Aferika Sisifo, ae puupuu se taimi sa galue ai. O le tausaga na soso’o ai na toe valaauina ai o ia i Perelini e umia se tulaga i totonu o le Ofisa o Atunuu Kolone. O le 1901 na filifilia ai o ia e avea ma Faamasino mo Samoa, e fesoasoani i Lana Afioga Dr. Solf, o ia lea sa na umia faatasi le Tofi Kovana ma le Tofi o le Faamasino Sili

25 June 2016, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>