TALA FAASOLOPITO O SAMOA MAI LE AMATAGA

18 March 2016, 12:00AM

Tapena ma Tuufaatasi e Fuimaono Na’oia Fasavalu Touli F. Tupua mo le Samoa Observer.

 

Rev. J.W. SIBREE- O se tasi lea o misionare ta’uta’ua i totonu o Samoa. Na tofia o ia i Savaii lea sa matua galue ai i se tulaga faamanuiaina mo le faamoemoe autu o le Lonetona Misionare Sosaiete. Na toe siitia mai i Apia na te pulea le nofoaga o le Ekalesia, ma sa matua alofagia o ia ma si ona faletua talavou e tagata o Apia.

Ae peita’i, na matua liua lea tulaga lelei ina ua gasegase si ona faletua, ma sa faanatinati ai lona toe taliu atu i Adelaide, i le nofoaga sa i ai muamua. Sa malaga faatasi Misi Sipelī ma lona faletua i lea aai, ma ina ua toe taliu mai i Samoa, sa toe tofia o ia i Savaii e faatino se isi galuega, ae o lona nofoaga i Apia sa nofo ai Rev Hough, o se misionare fou mai Lonetona faatoa taunuu mai i Samoa.

O Rev. Sibree o se failauga lelei tele, ma sa gafa i taimi uma ma sauniga-lotu a le Lotu Papalagi i Apia. Peita’i, o lana galuega i aso uma e mo tagata Samoa sa i ai i le Ekalesia i Apia, talu ai lona manatu o lana galuega, o le galuega o le seleselega. E matua umi le taimi sa tautua ai lenei misionare i totonu o Samoa. .

REV. ALEXANDER HOUGH-Sa nofo i nofoaga i Apia o le Lonetona Misionare Sosaiete. Na fanau o ia i Douglas, Isle of Man i le 1880, ma ina ua uma lana a’oga i le A’oga Maualuga i lea aai, sa toe a’oga o ia i le Congregational College i Nottingham. Ina ua na tuua le Kolisi i Nottingham, e ono masina sa faamae’a ai lana a’oga i galuega faa-misionare. A’o faagasolo lona taimi i le kolisi, e tolu falesa eseese sa i lalo o lana puleaga.

Na ia tuua Egelani ia Tesema o le 1905, ae taunuu mai i Apia ia Mati 1906, ma e matuā fou lava o ia i le galuega faa-misionare i le Vasa i Saute. Ina ua taunuu mai, sa na faatinoina tiute o le misionare pule o le itumalo o Apia a le Lonetona Misionare Sosaiete, ma suitulaga ia Rev. J.W. Sibree, lea ua siitia i le motu o Savaii. O le galuega a Rev. Hough sa fesoasoani malosi i ai lona faletua, ma e le’i umi ae ua matua lelei atoatoa le la tautala i le gagana Samoa. Ona o lea tulaga, e leai se tulaga masalomia na ia faamaonia le taua o le i ai o se aufaigaluega a le Lonetona Misionare Sosaiete mo nei atumotu. E toatele tagata Samoa sa galulue i lalo o lana taitaiga, ma o i latou uma o ni tagata Samoa lelei. E fai i taimi uma e Rev. Hough sauniga-lotu i le Falesa o le Aulotu Papalagi i Apia, ma o se failauga lelei. 

REV. ERNEST HEIDER-O se Faife’au Siamani e ala i se sootaga ma le Kolisi Faa-faife’au i Malua a le Lonetona Misionare Sosaiete. Na fanau i Geisweid ma sa aoaoina i Siamani. Sa a’oa’oina i le Mataupu Silisili i Iunivesite o Greifwold, Halle ma Bonn, ma sa mulimuli ane ona avea ma faia’oga o se a’oga maualuga i Weidenau, o se tulaga lea na ia umia mo le lua ma le ‘afa tausaga. Ina ua mae’a lana tautua mo se vaitaimi masani mo galuega tau fitafita, sa auai loa i le German Evangelical Church, ae mulimuli ane ona auai i le Sosaiete a le Lonetona Misionare.

Ina ua aloa’ia e le sosaiete le tatau ai ona i ai se faia’oga Siamani e tusa ai ma lana galuega i Samoa, o lea na filifilia ai Pastor Heider, ma o se filifiliga tonu lea ma le sa’o. E ui lava ina e le’i leva ona i Samoa talu mai le 1905, ae lē masino le anoano o faamanuiaga mai lana tautua, ma o le a faaalia lava i le lumana’i e faapea o lona filifilia o se mea tonu lea ua fai e le Lonetona Misionare Sosaiete. O le taimi lava na taunuu mai ai, sa fesoota’i loa Pastor Heider ma Rev. J.E. Newell i Malua, ina ia suitulaga o ia ia Rev, John Marriot ua maliu, ma e le’i pine ae avea o ia ma tagata e alofagia e faia’oga Samoa ma tama a’oga o le Kolisi Faa-faife’au.

18 March 2016, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>