“O LE MAMA MA LE PONOI”- A MOUTHFUL AND A BLOW.-Translated- Overburdened with different tasks with no hope of cessation.

10 July 2016, 12:00AM

E faafetaia pea le alofa ma le agalelei o le Atua-ua tatou aulia manuia mai ai lenei Aso Sa. E ui foi ina afaina lo outou soifua ma so matou ola i faalavelave ma mea faigata o le soifuaga nei- ae faafetai na te le o tuulafoa’ina lava si o tatou atunuu atoa e afua mai Mauga Tetele se’ia o’o lava i mauga iti.

Ia alo maia- o le tatou talanoaga masani foi lenei ma le ‘aufaitau o lenei nusipepa aemaise ai foi o le mamalu o le atunuu o loo fiafia pea e faitau i lenei tusitusiga i Aso Sa uma. O lena ua faaalia i luga le ulutala o lenei Talanoaga, ma e ai lo’u faamoemoe ua manino ma malamalama le ulutala e pei ona taua i luga-ae afai lava e manomia se isi fesoasoani- e mafai lava ona toe fesoasoani atu e faamalamalama atili ina ia aoga lenei talanoaga.

O le upu ‘mama’ o loo ta’ua iinei- o le taumafa lea o loo i totonu o le fofoga ma se Ta; ia poo se paopao foi ua le gata ina mama leaga- ae ono goto uga i le sami. O nei la upu- e faasino lea i se tagata ua leai se faamoemoe e mafai ona toe liua mea faatiga ma faafitauli o loo feagai ma ia. 

A’o lei faaauauina la se faamatalaga- e tatau lava ona faailoa muamua le aano moni o lenei tusitusiga- o le fia faailoa atu lea i le atunuu atoa o mea o loo tutupu i totonu o Samoa e tusa ai ma a outou aia tatau faa-tagatanuu moni o Samoa, tou te silafia ai.

O le tiute fai la o nusipepa uma o le lalolagi- o le faailoa atu lea o mea o loo tutupu i le lalolagi ma Samoa nei, ma le pogai o ia faafitauli. Aisea la e tatau ona outou silafia mea uma o loo tutupu i Samoa? O le tali- o lo outou mamalu ma i matou uma lava-e ou le atunuu o Samoa.

O Samoa la lea ua mae’a ona fai lona Malo Tuto’atasi e afua mai le 1962. O ma’a tulimanu la o le Malo Tuto’atasi o Samoa  fai mai (1) Faiga-malo lelei (2) Faimea Tonu (3) O le mautali atu i le atunuu. A faamalamalama la le (1), o lona uiga o Faiga-Malo lelei e sili atu i lo le Malo; e aofia ai oe ma a’u ma i tatou uma i totonu o le Malo. O le uiga o le upu “ Malo” o le galulue faatasi ina ia mafai ai ona faatino mea uma. O le Malo e amata la e lou taulaga poo lou nuu.

O Faiga-malo lelei na te faaaloalogia aia tatau a tagata ma tausisi i le tulafono. 

O le Faimea Tonu -o lona uiga o faaiuga uma a le Malo- ia avanoa i tagata uma lava. O le Faimea Tonu o se ala lea e tete’e atu ai i faiga pi’opi’o. O se atunuu temokalasi –o se atunuu sa’oloto lea. O le Faimea Tonu o lona uiga e i ai le aia tatau a le tagata na te iloa ai pe o faapefea ona fai faaiuga a le malo.

O le Mautali Atu o lona uiga- e tatau ona tali atu ou taitai ia te outou. O lona uiga o tupe a le malo e tatau ona faaaoga mo le manuia o tagata uma lava. E mafai ona noatia taitai ina ia mautali atu mo mea uma lava na latou faia. E mafai ona e faia ina ia tali atu i latou e ala i le Pusa Palota.

A tu’u la i le ulutala o le tatou Talanoaga i lenei Aso Sa, e le o se tala fai fua; e le o se tau faaleaga pe o se faaoloataua-ae o le fia ta’u atu o le tulaga moni lava o loo i ai lo tatou atunuu-Afai la ua matua mafatia le atunuu atoa i le mamafa o le avega ua faae’e mai i ai e le Malo e ala I le siitia o le Tau o le Soifuaga-toe tuu ai pea ma le VAGST- ma ua leai se faamoemoe- e mafai ona muta- talu ai le mata’utia o faiga pi’opi’o a le malo ma taupulepulega leaga a tagata faigaluega o le Malo e faaaoga sese tupe a le atunuu- o lona uiga la- o soo se mea e fai e le faiga-malo- e leai se mea e ese ai ma le “mama ma le ponoi” o lona uiga- e aumai le mea ae tatao mai ai i tua ma le po i le fofoga o le atunuu-ia poo le vaa foi lea ua matua mama leaga lava! O le a la sou taofi? E te fiafia lava la e te malaga ma lou silafia lelei i se vaa ua goto, poo le maua o se taumafa ae sau ai ma le po?

O nei la mea tiga uma- o loo feagai ma le atunuu- e le o ni mea na o tatou faia- ae o mea uma lava na fai e le faiga-malo ma ana pulega. Ia o lea foi ua faave’eve’eo le atunuu i le Siitaga fou o le Tau o Oloa, ma o le mea moni foi -ua fai lava le fuafuaga a le tagata Iava ia i le mea e maua ai sona manuia- ae le o le manuia o le atunuu lautele. O le fesili la- afai ua tatou matitiva masaesae i le taimi nei- e te toe fia mativa masaesae foi la i lenei 5 tausaga? 

Afai o loo tutuli nai tamaiti i luga o ala tetele i le ao ma le po e faatau atu oloa e tausi ai o tatou aiga i aso nei- tou te manana’o foi la e faifai pea lena tulaga i lea 5 tausaga o i luma? Ia manatu lelei lava-ua uma ona fai mai le Malo e leai se mativa se’ia vagana ai ua feoa’i lē lavalavā le atunuu i luga o ala tetele! Afa lava e te le toe fia manatu i lea tulaga- e mafai ona e suia e ala i lau palota, ae o le faalavelave-o le taugofie o tagata Samoa i le taimi o le Palota.

E leai ma se fe’au a le isi tagata i le palota a le isi tagata!  E leai foi se pule a se tasi e fai atu ai e te palota ia Pai ma Lafai ma Tui ma Seve! Afai la ua tatou lagona le mamafa-tu  o le pologa ma le mativa- ‘aua e te faamoemoe e sau le isi tagata e fai-o oe lava e te faia le tonu. E leai ma se tasi e pule i lau palota-ae ‘aua foi ne’i faamata’uina oe e ala i ni upu sese! E na o oe lava e te mafai ona e faia se suiga i le tulaga mativa ua i ai nei le atunuu-pe afai e  moni lou alofa i lau fanau-lou aiga, nuu ma le atunuu! E a lena? Ia manuia tele le Aso Sa Samoa ma ia faamanuia atu le Atua! 

10 July 2016, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>