To fa’amanuiaga a To’oto’o-o-Faletoi i le tama-fanau tamali’i, le Tupu o Pale

By Pai Mulitalo Ale 04 June 2016, 12:00AM

O le fa’amoemoega atoa o le atunu’u mo le ta’amilosaga mulimuli aua se avanoa mo Ta’aloga a le Olimepeka i le vaiaso fou, ua palasi atu nei i se tasi o tama-iloga, e gata o le kapeteni o le Ta’ito’afitu a le atunu’u, a’o ia fo’i o se matai-Samoa. 

O le Susuga a Falemiga Selesele, e le gata o ia o le kapeteni o le ‘Au a le atunu’u, a ua avea fo’i o se tasi  o matai iloga, ina ua mae’a ona fa’ae’e iai le suafa Toleafoa e lona nu’u, o Vaega i Satupa’itea i le vaiaso talu ai. 

Tele tausaga o tautua le-leoa lava lenei tama-fanau a le atunu’u, a’o le fa’aeaea ua faia na fa’afuase’i ai ona aloa’ia Falemiga ona o le lotoa ma le finau maua’i na afua ai ona ia si’ia le Ipu o le Ta’amilosaga o Ta’ito’afitu sa faia i Pale i Farani, lea na latou toe fao-‘ese mai le malo mai lima o tama Fiti, i le malae o Stade de France.  

 “Leai ma so’u manatu o le a tupu se mea fa’apea,” o le saunoaga lea a Toleafoa Falemiga i le Weekend Samoan, a’o le’i tu’ua e le ‘Au le atunu’u mo Brisbane, aua ana tapenaga e vaiaso atoa e faia ai i Brisbane.

“Moni ua fa’ate’ia a’u, a ua ‘ou talia ma le agaga fiafia le fa’aeaea a le matou nu’u.  Na fo’i mai loa i Pale ma Lonetona, ‘ou alu i le matou aiga i Satupa’itea ae le’i o’o ina toe fo’i i Monacco ma na ‘ou iloa ai le mea lea.” 

Sa soifua lava ma ola a’e i totonu o le nu’u ma o le fa’aaloalo ua tu’uina atu, e fa’atauaina tele i lona finagalo. O le isi la taimi e taunu’u ai i Satupa’itea ae fai se fono a le nu’u, o le a le toe i le vaega o ‘aumaga si tamaloa. 

O le a saofa’i le tamali’i i le saofa’iga a matai, mo le fa’atinoga o tulafono ma fuafuaga uma aua le manuia o le nu’u.

“E lagona lava le fiafia ona o le fa’aaloalo ua fa’aeaina ai. E fa’afetai tele ai i si o’u aiga ma le matou nu’u mo le lagolago. ‘Ou te le’i mafaufauina lenei tulaga peita’i ua silasila lava latou ua talafeagai ona fa’aMatai o a’u ma o lea ua ‘ou talia ai ma le agaga fa’afetai tele. O le a taumafai fo’i e fa’atino uma tiute ma faiva fa’aMatai ma fai se sao e fiafia ai le atunu’u. “ 

O le mea na aupito fa’ate’ia ai le Ali’i Kapeteni, o le fa’ataliga o ia e le latou nu’u ina ua taunu’u atu i le Uafu i Salelologa, ma momoli sa’o ai lava ia e fa’atino le nofo ma se fiafia e fa’afeiloa’i ai lona taunu’u atu. 

“Pau lava lea o le vivi’i i le Atua ma momoli le fa’afetai. 

“Na ‘ou va’ai, ua leva ona tapena ma fuafua mea uma, ui e le’i ta’u maia ia a’u. Sa fa’atali a’u i le Uafu i Salelologa ina ua taunu’u atu, fai le fiafia e fa’afeiloa’i ai, ma o se lagona o’otia sa iai i lea taimi.  O taimi aupito taua ia o lo’u olaga ‘ailoga a fa’agaloina, e teu mau e lo’u nei tagata.” 

Sa fesiligia Toleafoa i sona finagalo mo le fa’amoemoe i Morocco, ae saunoa, na te iloa lava e iai le latou galuega tele e tatau ona fai. Na ta’utino fo’i e le talia le latou ta’a’alo sa iai i le Ta’amilosaga i Lonetona ma ua tatau ona si’i maualuga mo le ta’amilosaga ua aloalo atu iai, aua se avanoa o Samoa mo le Olimepeka i Rio. 

 “E laiti si a matou ‘Au, sa matou koleni lava ma faifaimea fa’atasi e o’o mai lava i le taimi nei. E taua tele ia matou le ta’amilosaga lea i Monaco ma ua mae’a fo’i ona matou talanoa iai, o se ta’aloga e ao lava ona matou manumalo ai ma ua matou matua sauniuni fo’i e tu’u atoa iai le malosi e gata ai.

“Toe pau lava le mea ua fa’atali nei iai, o le fa’atino lea o fuafua ua mae’a ona fa’ata’oto mo luga o le malae. E tatalo atu ai i le tatou atunu’u, ina ia manatua matou ma le taumafai atu i a tou tatalo ae maise la tou lagolago.”

O Toleafoa Falemiga, o le alo o Selesele ma Metotisi Pene, ma o ia o le ui’i o le ‘auso e to’alima ma lo latou tuafafine e to’atasi.

Na amata ona ta’alo lakapi i le ‘Au a Moata’a, na maua ai lona avanoa e ta’alo i le ‘Au a le atunu’u mo tama e i lalo o le 19 tausaga, i le tausaga e 2007.

Ona o le fa’amaoni ma koleni malosi fa’atasi ma le fa’atuatua i Le Atua, na filifilia ai i le Manu Samoa Ta’ito’afitu i le 2011. 

E le o se fa’amoemoe e faigofie ua aloalo nei iai le Afioga a Toleafoa, ae maise le tele o fa’amatalaga – e o’o lava i le Ali’i Palemia, Tuila’epa Sa’ilele Malielegaoi, lea lava ua i’u lelei ai ma vi’ia e le to’atele o le atunu’u, lenei fo’i tama-fanau finafinau. 

Ina ua avea le Ali’i Egelani o Damian McGrath ma faia’oga o le Ta’ito’afitu, na te le’i tofia Falemiga e avea ma kapeteni. Sa filifili lava e tama-ta’a’alo o le ‘Au. 

“Na manino lava ia latou uma, o Falemiga lo latou ta’ita’i ona ua iloga uiga lelei fa’aTa’ita’i ua va’ai ai i le tele o tausaga, e le gata i totonu o le malae ae fa’apea fo’i i tua o le malae ma o le mafuaga lena o le latou filifilia o ia,” o le saunoaga lea a McGrath.

By Pai Mulitalo Ale 04 June 2016, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>