Faaleleia o taunuuga tau aoaoga a Samoa

By Faaliliu e Seagaitumua Tupuola 06 July 2016, 12:00AM

O lenei vaiaso na faatumulia ai potu a’oga o le Kolisi i Leifiifi-ae le o se mea lea e masani ai. E ese ai mai tamaiti a’oga, e sili atu i lo le 300 faia’oga o le tausaga-12 ma le 13 mai vaega uma, e aofia ai ma a’oga tua ma a’oga a lotu  sa potopoto i lea kolisi-e aoaoina pe faapefea ona faaleleia a latou lesona.

O lea a’oa’oga e fa aso le umi-lea na amata i le Aso Gafua ma o le a faaauau pea i le asō mo faia’oga mai le Tausaga 12  ma faaauau atu ai i le Aso Lulu ma le Aso Tofi mo a latou paaga mai le Tausaga 13, lea o loo talimalo e avea ma vaega o le Matagaluega o A’oga o A’oga, Taaloga ma Aganuu ma kalena faale-tausaga o le polokalame. 

“Sa matou valaauina faia’oga mai le Iunivesite Aoao o Samoa ina ia faasoa mai lo latou iloa taua i faia’oga i totonu o lenei aoaoga”, o le faaaliga lea a Matiu Tailetai Faaulufalega, le Ofisa Pule o le Vaega o Faiaoga (T.D.A.D.).

E tusa ai ma lea alii Ofisa, o faia’oga mo le mafutaga  faa-aoaoga na aofia ai toetoe lava o mataupu uma o loo aoaoina i totonu o tausaga tau aoaoga. “O le a sefulu ma le lua faia’oga o a latou lava mataupu. Ona pau lava mataupu e le o aoaoina i lenei aoaoga faapitoa o le Tala Faasolopito ma le Gagana Samoa ia ua fuafua o le a tagofia i le isi aoaoga lea ua faatulaga mo Setema.”

O le faamoemoe atoa o le aoaoga o le faaleleia lea o faia’oga e tusa ai ma o latou tomai faavae ma lo latou iloa i totonu o vaega faapitoa. 

O se tasi o mataupu e sili ona taua ia e tatau ona matua faaleleia-o le matematika. O le manaoga mo lenei faaleleia na faamaonia i le tausaga talu ai, ina ua matua maoa’e le taunuuga o suega faai’u a tamaiti a’oga ia latou mataupu ia na matua maoa’e ona o le leaga o taunuuga. 

“Ina ua mae’a suega o le school certificate ma le S.S.L.C., o le Tusi Pasi a Saoa o le Samoan School Leaving Certificate i le tausaga talu ai, sa matou vaaia le leaga o taunuuga i taunuuga o le faaiuga o le tausaga. O le pogai lea ua matou taumafai ai e faalelei lea tulaga i le taimi nei e ala ia matou aoaoga i lenei tausaga,” o le faamalamalamaga lea a Mr. Faaulufalega. 

O taunuuga o suega o le matematika i le tausaga talu ai-o ni taunuuga ia e sili ona o suega uma o lea tausaga, faatasi ai ma le “90.8% o tamaiti a’oga faatoa ‘ausia le maualuga o tamaiti amata” o lea mataupu. 

O le alii sa taumafai e faaleleia le tomai o faia’oga matematika sa faamoemoe  o le a ‘ausia ai se taunuuga e sili ona lelei mo suega o lumana’i-o Lealaolesau Fiatu, o ia lea auai i le aufaigaluega a le NUS I LE 2004 i le avea ma faia’oga i lalo o le Matagaluega o Matematika ma Fuainumera Faamaumauina i totonu o le Vaega o le Faa-Saienesi.

“O loo matou taumafai e saili pe o fea tonu –e tusa ai ma o latou lava tomai  ma o latou vaivaiga ma e faapea o loo matou faaauauina pea lenei aoaoga.”

O le faafitauli e tasi e tatau ona feagai ma le matagaluega ma faia’oga e tusa ai ma lenei aoaoga –o le mea moni o le puu o le taimi ua tuuina mai e toa faaleleia ai faia’oga e tusa ai ma le itu i o latou lava poto masani. O loo matou taumfai i le mea sili matou te mafaufau, ae talu ai ona o lenei aoaoga e na o le lua aso mo kolisi taitasi o le tausaga mulimui, o le a matou le tagofia le aofai atoa o taunuuga tau aoaoga faapitoa. 

.O le mea lea, o vaega taua na faailoa atu i totonu o le aoaoga e faapito i le aofia ai o tamaiti aoga aemaise ai lava vaega e vaivai ai i le suega o le tausaga talu ai, faatasi ai ma se tasi o nei vaega ua tuuina mai i le taimi nei  o le algebra. 

E pei ona faaalia e Mr. Fiatu, o le faaleleiga o aoaoga o le faamoeoe lea mo se atiina a’e mo se vaitaimi umi tau le tomai o faia’oga. O lenei tulaga e tatau ona avea ma aoaoga faifai pea ma o le mea moni o loo maualuga le faamoemoe o taunuuga o lenei tausaga (tau suega) o le a itiiti sona tulaga lelei, ae o loo matou taumafai foi e faaliliu atu nei tulaga faalelei i totonu o taunuuga o tausaga o i luma. “

By Faaliliu e Seagaitumua Tupuola 06 July 2016, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>