Suiga fou i le taua a Malo Isalama fa’asaga i malo i Sasa’e

By Fa’aliliu e Maiava 30 July 2016, 12:00AM

O osofa’iga laiti ua va’aia nei, o le suiga lea ua iai nei le fa’atinoga o osofa’iga a tagata-fa’atupu-fa’alavelave, lea ua matua niniva ai fai’ai o leoleo ma vaega o puipuiga i atunu’u o Europa. 

O le taua a Malo Isalama e fa’asaga ia , uae foliga mai nei ua o’o atu i se tulaga e matua mata’utia atu, ua suia ai mai osofa’iga tetele sa fa’atonutonuina i a’ai-tetele o Pale ma Peleseuma, i le faia o osofa’iga fa’ale-iloga i nofoaga i tua, lea ua avea fa’afuase’ia ai lava o so’o se tasi i so’o se nofoaga, ma tagata e afaina.  

O le sosolo fa’aAfi o osofa’iga i Europa i vaiaso ua tuana’i atu, ua matua niniva fa’soloatoa ai fai’ai o le ‘Au-su’esu’e ma vaega o puipuiga a Malo o Europa, lea ua tele ai ina liliu ai le fa’afetauiga o faiga-fa’aTerorisi i fetauiga i luga o le lau’ele’ele, ma ua amata oia ai ma tau le-tatali vaega o leoleo.

O le osofa’iga talu ai nei lava – le tagata-valeina o se patele i se taulaga la’iititi i Farani i le Aso Lua – ua galulu ai le Atu-Europa uma ona ua foliga mai ai, o le amataga lea o osofa’iga a Malo Isalama ua leva tausaga o fuafua mo malo i Sasa’e.

Ua latou fa’aaoga tagata ua leaga mafaufau, ma fa’ananau e ‘auai i vaega fa’atupu-fa’alavelave – lea sa matua tauanauina i masina e le’i mamao atu, ina ia avea o “luko-fe’ai e galulue ta’ito’atasi” mo Malo Isalama.

Peita’i, o nisi lava o latou nei, e tele lava ina le-feso’ota’i tu’usa’o ma le vaega lea. E le gata i lea, ua lua nei osofa’iga tetele i Europa, e faia lava e tagata nei e leai ni o latou so’otaga ma vaega Isalama ma e leiloa fo’i le ‘autu ma le fa’amoemoe na latou fa’atupu ai fa’alavelave ia, e aofia ai se ali’i-talavou Iran Siamani lea na osofa’ia i se fana, le to’atele o tagata i Munich.  

E o’o fo’i i osofa’iga e fa a Malo Isalama i le lua vaiaso talu ai – lua i Siamani ma le lua i Farani e aofia ai le tagata-valeina o le patele – e matua mata’utia lava ma ogaoga.

O ‘aupega sa fa’aaoga e tagata nei: o le loli, o se to’i, o le naifi ma se pomu.

O latou na afaina: o tagata sa tumutumu atu e fia matamata i mea-fa’apapa ma moli o le Aso Fa’apitoa o Farani (Bastille Day), o pasese-malaga i nofoa-afi i Bavaria, o tagata sa matamata ma fa’alogologo i se koneseti fa’aMusika ma le patele. O nofoaga: mai taulaga laiti e o’o i le a’ai tu-matafaga o Nice.

O le va o nei osofa’iga, pei ona ta’ua e vaega popoto fa’apitoa, ua atili faigata ai lava le fa’atinoga o galuega a vaega mo le puipuia o le saogalemu, talu ai, e le o matua manino i se taimi e tasi, tagata tonu ma nofoaga e fa’atutu iai osofa’iga a tagata nei.

 “E matua faigata lava ona iloa tonu le tulaga o osofa’iga nei ma ua fa’apopoleina ai lava ona o le tulaga ua aga’i iai i le taimi nei,” o le fa’aaliga lea a Raffaello Pantucci, o se ali’i-fa’apitoa mo faiga-fa’aTerorisi, i le Nofoaga o ‘Au’aunaga Tu’ufa’atasi i Lonetona (LRUSI).

“Afai ua tupu i nofoaga ma nu’u i tua, o le a la le tulaga e tatau ona fai, o le a le maualuga o leoleoga ma le puipuiga e mo’omia mo le atunu’u aoao?” o le fa’aopoopo mai lea a Pantucci. “Ua leva ona fa’amalosia ma fa’aopopo galuega a le vaega mo le Puipuia o le Saogalemu. Ae le-mafai ona fa’aauau ai pea i le tulaga lena mo se taimi ‘umij.”  

Afai e iai se fa’asologa po’o se fuafuaga fo’i o osofa’iga nei a tagata-fa’atupu-fa’alavelave, atonu e moni ai Rita Katz – le Fa’atonu o le Vaega Su’esu’e a Amerika, lea na fa’amatala fa’apea, o se faiga ua leva a Malo Isalama e una’ia ai ma fa’aosofia le faia o faiga-fa’atupu-fa’alavelave ma sauaga e o latou tagata o lo’o iai i malo o Europa.

Na ta’ua fo’i, o le latou vaega lea – o lo’o tulimata’ia sauaga a vaega fa’atupu-fa’alavelave nei i luga o upega-tafa’iLagi, ua va’aia ai le fa’ateteleina ma le malosi o osofa’iga a Malo Isalama talu mai le masina o Me talu lava ona tu’uina mai e le latou so’o-‘upu o se ata-video o lo’o tatalo ai i tagata Isalama ta’ito’atasi e le o feso’ota’i atu i lea vaega, ina ia tutu-fa’atasi e fa’atino osofa’iga nei fa’asaga i malo i sasa’e. 

By Fa’aliliu e Maiava 30 July 2016, 12:00AM

Trending Stories

Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>