Tula’i le Komesina o Leoleo i le Fa’amasinoga

By Pai Mulitalo Ale 30 August 2016, 12:00AM

Ua toe tolopo le mata’upu fa’asaga i le Komesina o Leoleo o lo’o fa’amaloloina le-tumau, o Fuiavailili Egon Keil, se’ia ‘aulia le Aso 12 o Setema, 2016. 

O le toe tolopo ai o lea mata’upu, ua tu’u ai le avanoa i le Vaega mo Moliaga e tu’uina atu uma i le loia, fa’amaumauga ma fa’amatalaga e uiga i moliaga o lo’o tu’ua’ia ai le Ali’i Komesina. 

O le mata’upu lea o lo’o tagofia e le Fa’amasino Sili, Patu Tiava’asu’e Falefatu Sapolu, a’o le loia o Komisi Koria o lo’o tula’i mo le Ali’i Komesina.

O le loia o Leone Su’a o lo’o fai ma sui o le Ofisa Aoao mo Moliaga. 

E fa moliaga-fa’asolitulafono o lo’o tu’ua’ia ai Fuiavailili; tasi mo le lokaina fa’asolitulafono o se tagata, o le tu’uina atu o fa’amatalaga tau-fa’asese, o le molimau pepelo ma le amio le-pule i nofoaga faitele. 

Na fa’ailoa e le Loia o Komisi lona fa’anoanoa tele ona o le Ofisa mo Moliaga.

Sa ia fa’ailoa i le fa’amasinoga, o lo’o iai le malosi’aga fa’aletulafono o le Ali’i Komesina, e fa’ailoa atu ai le mafuaga o tu’uai’ga fa’asaga ia te ia. 

 “E o’o mai lava i le aso Lau Afioga, e le’i iai lava se finagalo o le Ofisa Aoao mo Moliaga e fa’ao’o atu ai ata o pepa mo moliaga ia matou. Pau vaega na tu’uina atu, o fa’amataga pupu’u na tu’uina atu i le Komesina, ina ia o’o mai i le fa’amasinoga i le 10 i le taeao nei,” o le saunoaga lea a Komisi.

E le’i saunia fo’i le Ali’i Loia e tu’uina atu se tali fa’asaga i moliaga nei o le Komesina o Leoleo talu ai, e le’i maua se taimi e faitau muamua ai ma malamalama i moliaga ua ta’ua. 

Na talosagaina ai loa mo se lua vaiaso e tolopo ai le mata’upu, se’ia tapena ai ma ia talosagaina fo’i le fa’amasinoga mo se poloa’iga malosi ia faia i le Ofisa o Moliaga, ina ia tu’uina atu pepa o lo’o mo’omia, i le Aso Faraile o le vaiaso nei.  

Na fa’ailoa e le Loia mo le Ofisa o Moliaga, o le a fa’apea lava ona fai a’o le’i mae’a le aso.

“Talu ai o lea ua mautu moliaga, o le a tu’uina atu ai loa i le ua molia,” o lana fa’aaliga lea. 

Na fa’ailoa fo’i e Su’a, i faiga masani a le Vaega mo Moliaga, e fa’atoa tu’uina atu lava fa’amaumauga ma fa’amatalaga o le fa’amasinoga, pe a ua iai o se tali a le o lo’o molia. 

Peita’i, o le a tu’uina atu pea vaega nei i le loia mo le o lo’o tete’e fa’atasi ma pepa o le fa’amasinoga a’o le’i uma lenei vaiaso. 

O tu’ua’iga fa’asaga ia Fuiavailili, e afua ona o le loka-seseina o Suitupe Misa, i le Maketi i Fugalei i le tausaga talu ai. 

O moliaga nei e afua mai i se ripoti na tu’uina mai e le Ofisa o le Komesina o Sulufa’iga, Maiava Iulai Toma, lea e matua faitioina ai amioga ma fa’atinoga a Leoleo, e aofia ai ma le Ali’i Komesina fa’apea e “le-talafegai” ma “solitulafono” ma “mateletele”. 

Na loka le susuga a Suitupe e malu o le malo sa la’ei-‘ese ma fa’aa’upegaina, a’o silasila ma le fefefe le anoano o le atunu’u sa i le maketi i Fugalei i lea aso.

Sa masalomia na fa’atino e Suitupe se solitulafono ma faia ai loa le osofa’iga lea e fua i fa’amatalaga le-moni.

Na fa’aulu le tagi a Suitupe e fa’asaga i Leoleo, lea na mafua ai ona su’esu’eina le mata’upu e le Ofisa o le Komesina o Sulufa’iga. O mea uma na maua i su’esu’ega ia, na matua fesiligia ai gaioiga ma fa’atinoga sa faia e le Komesina ma le Matagaluega o Leoleo.  

 “Ua fa’atamala le Komesina o Leoleo i le faia o tulaga talafegai mo su’esu’ega ma ua faia fa’atinoga nei e fua i fa’amatalaga le-atoatoa, na mafua ai ona loka seseina ai Suitupe,” o vaega ia o lea su’esu’ega.

“O le fa’ai’uga a le Komesina e fa’a’aupegaina ma fa’ataga le fa’aaogaina o la’au-malosi e ana leoleo, ua fete’ena’i ai ma faiga-fa’avae o le Fa’aaogaina o le Malosi, sa le-tatau ai lava, ma ua avea ma tulaga ua a’afia ai le saogalemu lautele ae maise le filemu i totonu o Samoa. 

 “Ua fa’atamala le Ali’i Komesina e fa’atino ‘auala talafeagai e iloa ai fa’atinoga a ana leoleo, o se vaega lea na matua atu-popole ai, ma lamatia ai fo’i le soifua maloloina lelei o se tasi.”

By Pai Mulitalo Ale 30 August 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>