TALA FAASOLOPITO O SAMOA MAI LE AMATAGA

23 February 2016, 12:00AM

Tapena ma Tuufaatasi e Fuimaono Na’oia Fasavalu Touli F. Tupua mo le Samoa Observer

 

Nofoaga o le Fuāva’a a le Iunaite Setete

O motu o Tutuila, Aunu’u ma Manu’a ua faatulaga aloa’ia o le Nofoaga lea o le Fuāvaa a le Iunaite Setete i Tutuila.

Sa pule lava tagata o ia atumotu ia i latou lava i lalo o le vaaiga a le Pule o le Nofoaga o le Fuāva’a, faatasi ai ma le fesoasoani a le Failautusi o Mataupu Tau Samoa.

O Fono a Nuu sa masani lava ona latou tofia se alii o le nuu,o ia lea ua tuuina atu i ai le vaaiga faalelei o le nuu. O Tamalii ma Failauga o le atunuu e faasolo i o latou lava tofiga masani.

O Kovana o Itumalo e tofia e le Pule o le Vaegaau mai le vaega o matai o le atunuu. O alii ofisa mo tagata o le atunuu e totogi mai lafoga a tagata o le atunuu, ia e ao i tausaga uma mai fua o a latou faatoaga e faatau atu i le Malo. Ua vaevaeina atumotu i ni Itumalo  faale-faamasinoga se lua, e tofu ia vaega ma se Faamasino Faa-Itumalo e tofia mai tagata o le atunuu e tofia e le Pule o le Vaega’au.

O lalo o ia Faamasino Faa-Itumalo e lua e i ai faamasino Samoa o le Faamasinoga Maulalo, ia e lipoti atu i masina ta’itasi i le Faamasino. O Matai o le Taulaga e lipoti atu a latou fonotaga i masina taitasi e uiga i o latou nuu,ma lipoti atu a latou fonotaga uma na fai i Kovana o Itumalo.

O le umia o eleele faale-aganuu sa matua faasa, ae mafai ona lisi mo se vaitaimi e lē silia le 40 tausaga, faatasi ai ma le faamaoniga a le Pule o le Vaegaau.

O le taumafa pia o le tagata sa matua faasa atoa ai ma le ofo atu o pia i tagata Samoa. O le vaega tele o galuega tau ala tetele sa faatino e tagata Samoa, ma i le taimi nei ua mafai ona e faataamilo i ala o Tutuila ma Manu’a e aunoa ma se faigata.

O ani ala i totonu o Pago Pago e talafeagai ma feoaiga a taavale. O le Uafu ma fale e faamalulu ai oloa na mae’a ona fausia ia Fepuari 1902 ma e mafai ona pipii i ai soo se vaa e i lalo ifo o le 30 futu le umi. Sa masani ona tausi pea e le Malo o Amerika uta koale mo latou lava vaa.

O le malala lenei e le mafai ona la’u i vaa la’u oloa poo se vaatau, se’ia vagana ai o loo fia maua e i latou se fesoasoani ona faatoa ave lea i ai na o le tele o le koale e mafai ai e sea vaa ona toe taunuu i le mea na sau ai poo se taulaga e latalata i ai.

Na fau se nofoaga fou mo le Pule o le Vaegaau ma fai ai i luga o le motu o le Goat Island se nofoaga mo le Faa-Asu. Sa fai foi isi galuega tau le toe faaleleia e pei o telefoni i itumalo autu; le fausia o se fale e teu ma gaosi ai le ‘aisa; ma se fale vaai fetu. Toe faateleina o le Nofoaga mo le vaipaipa.

Sa i ai se Nusipepa  o le gagana Samoa e igoa o le Faatonu, sa lomia i masina taitasi e le Malo. O lona faamoemoe atoa ia aoaoina ma faailoa atu i tagata o le atunuu ma i latou ia o loo faasalalau atu i ai lenei nusipepa e aunoa ma se totogi.

O le faiatau aofa’i o Amerika Samoa sa 5,888 ona tagata, 158 tagata mai fafo e aofia ai afakasi. O Vaa Setima e igoa o le A & A (Oceanic Co sa malaga mai i Pago Pago mai San Francisco ma Ausetalia ma toe foi atu.

23 February 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>