Sei o ta talanoa

20 December 2015, 12:00AM

Tatou te faafetai pea le alofa ma le agalelei o le Atua ua tatou aulia mai ai ma le manuia lenei laasaga o le  tatou savaliga umi o lenei tausaga i lona masina faai’u!

E ui foi ina tatou feagai pea ma mala ma puapuga i le faagasologa umi o lenei tausaga-e ala i mala ma faalavelave tutupu faafuase’i-aemaise ai o le maliu ma oti ua motusia ai mafutaga pele ma matua, uso ma tuafafine-aemaise ai o le fanau iti-ae ona o i tatou o tagata ua faa-Kerisianoina-o lea tatou te talitonu ai e aunoa ma se maslo-o le tele o puapuaga ma mea faigata tatou te feagai ai-o le sili atu lea ona tele lona alofa ma lona faamaoni- e faamafanafanaina ai i tatou!

Ia-ia i le Atua poto e to’atasi le viiga ma le faaneetaga-e faavavau, faavavau lava! Ia malo lava le soifua ma le lagi e mamā Samoa!

Ae alo maia-o le tatou Talanoaga masani foi lenei ma le ‘aufaitai o lenei nusipepa-aemaise ai o le atunuu lautele-o loo fiafia pea e faitau i lenei tusitusiga!

Ae peitai- e ao lava ona mua’i faailoa atu-o lenei Tusitusiga-e le o se tala fai fua-e le o se tau faaleaga-e le o se faaoloataua foi –ae o le fia faaaogaina lea o le aia tatau e faailoa atu ai mea o loo tutupu i totonu o lo tatou atunuu-faatasi ai ma le pogai aemaise ai-o i latou ua pogai ai!

O le ulutala la o lenei Talanoaga-e i ai le manatu o loo malamalma lelei i ai le ‘aufaitau o lenei nusipepa! Ae afai lava e moomia se isi faamalamalamaga-ona faapea lea-o le ulutala e faasino i faafitauli poo faigata e feagai ma manu felelei-pe a malosi le matagi!

O a ia faigata? Muamua o le faigata ona lele faasaga i le matagi! O lona lua- afai e malosi le matagi-e tua manulele i faigata ma faafitauli! O a ia faigata ma faafitauli? O faigata-e iu ina mate ma leiloa i le vasa.

O lona lua-afai e mate ma leiloa i le vasa-a faapefea lo latou aiga-aemaise ai o le fanau o loo faatali mai le ofaga? Ina ia mafai la e le manulele ona sao mai lea matagi-e le tatau ona finau i le malosi o le savili-ae ia saili se ala e sao ai!

O le a la le ala e sao ai? O le lele lea faa-taavili poo le lolo i le malosi o le matagi!  A faatusatusa la lea tulaga ma le tulaga o loo i ai nei le atunuu-ona faapea lea-e ui lava ina lele le manulele ma vilivili-ae mautinoa lava e taunuu i lona faamoemoega! Aisea? E na o le savili lava le faafitauli! O le a lona faamoemoega?

O le taunuu lea ise itulagi-e le o i ai ni matagi fitā ma le malolosi! I le taimi la lenei ma le tulaga o loo i ai Samoa-ua le iloa e tagata poo fea le itulagi a felelei i ai! A tuu ane i le mativa ua i ai nei le atunuu- e felelei atu i le isi itu-ae feto’ai ma le maualuga o le Tau o le Soifuaga!

A felelei atu i le isi itulagi ae feto’ai ma le maoa’e o lafoga o tupe maua-a felelei atu i le isi itulagi-e na ona tipi o tupe a tagata  o taui mo faalavelave faafuase’i –ae leai se mea e toe maua mai-tusa lava pe aafia i se faalavelave faafuasei pe leai! A felele atu i le Eletise-e totogi e latou suauu ia e aumai e vili ai le paoa-ae totogi lava pili o latou moli!

E le gata i lea-o loo totogi foi e tagata le aitalafu a le Faalapotopotoga o le Malosi Faa-Eletise! Ae le ona pau ai lena. A tuu ane i faiga pi’opi’o  a le Malo-e faitau miliona ma miliona tupe a le atunuu ua maumau ai!

Ae o le itu ua sili ona vilivili ai le atunuu faa-manu o savili- o le fai o faiga pi’opi’o-faamaonia e le Pule ma Su’etusi Sili a le Malo ma le Komiti a Alii Ofisa o le Palemene-ae musu le faiga-malo e ave lea mataupu i le Faamasinoga e fai i ai le amiotonu ma le faamasinoga!

Afai la o le ua savali le 40 tausaga talu ona faafoe e le HRPP le atunuu-o le leva foi lena ona vilivili faa-manu o savili le atunuu talu ai nei faiga leaga ma le mataga! O le fesili la- o ai la na te totogiina lenei anoano o tupe ua maumau? O ni tupe a le HRPP poo ni tupe a le atunuu? Aisea ua fai ai faatautala faapea le atunuu?

A faapefea la ona taofi le gaoi ma le faimea pi’opi’o o tagata pe afai e tausolomua le Malo? A toe tuu atu i ai ma le aitalafu i fafo lea ua silia le $1.1 piliona-o ai e totogiina? E i ai la se manu o vilivili i le matagi o faiga pi’opi’o e mafai ona faasaoina? O le tali –e na ona faateteleina ai! Afai la ua vilivili faa-manu o savili le atunuu ona o nei faiga leaga ma le faatautala-e faapefea la ona fai mai e leai se mativa i totonu o Samoa?

E mafua ‘ea ona teena ona o le fiapoto pe ona o le faatautala ma le le popoi? Silasila i le vilivili faa-manu o savili o le atunuu-ua o’o i ‘alu’alu toto e na o le tolu tausaga-ua alu e faatau atu oloa i luga o ala tetele? Faamata o iloa e nei tagata o Samoa o le atunuu e mamala?

Afai latou te iloa- o le fesili la-o le a le pogai e saga fai ai? E mafai ona latou faafoeina se atunuu pe  ana le tofia i latou e le atunuu? Afai la na tofi e le atunuu-aisea ua le kea ai i le manuia o le atunuu –ae fai na o latou manuia? O le pogai lea na latou fia faafoeina ai le Malo o Samoa?

Afai o loo faasili mea latou te loto i ai-ae faamulimuli le atunuu-o le faamanatu la e faapea-“Fai mai le upu a le atunuu-“E sola le fai ae tuu lona foto”-o lona uiga- e mavae atu latou-ae o a latou mea leaga na fai-o le a feagai ma latou fanau ma le atunuu! Aisea?

O lea ua $1.1 piliona le aitalafu i fafo-ae le ona pau ai lea! O lona uiga la-o tatou nei-ma ni tupulaga e 3.4.poo le 5- e totogiina uma lenei anoano na fai e le faiga-malo a le HRPP. A faapefea la ona le vilivili faa-manu o savili le atunuu?

A tuufaatasi nei mea uma ma le mativa ua i ai nei le atunuu-o le a le pogai? O le tali- o le faatautala ma faiga pi’opi’o! O le toe manatu la- ailoga e manuia Samoa i nei mea e igoa o faigamalo a pati? Afai sa teena e matua na faia le Faavae o Samoa-o le a le pogai?

E le o ni vale (tulou) matua na fai le Faavae o le Malo Tuto’atasi o Samoa-na latou silafia lelei- e le o se faigamalo lea e manuia ai Samoa! Aisea? Leaga foi o Samoa e le pulea e se Vaega ae pulea e le atunuu atoa! O le pogai lena na sologa manuia ai le Malo o Samoa mai le amataga.

Leai ni faiga pi’opi’o-leai ni taupulepulega leaga a tagata faigaluega o le Malo-leai ni faipule o le Maota na fai  ni a latou pisinisi! Ae o le itu sa sili ona lelei- O Sui Usufono uma o le Palemene- sa filifili mai lava e itumalo taitasi o le atunuu! Silasila foi- na muamua Tuto’atasi Samoa ae faatoa fai le Tulafono o Faiga-Palota i le 1963!

Ia o lea ua tatou alo atu  i le Palota Lautele i le Tausaga Fou! O le fesili-“E te toe fia vilivili foi Samoa faa-manu o Savaili mo le isi 5 tausaga pe leai? Ia manuia tele le Aso Sa Samoa!.

20 December 2015, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>