Manatu O Le Fa’atonu - Samoa e; tu’u i tai le va’a-tele

By Mata'afa Keni Lesa 19 May 2016, 12:00AM

Na o se manatu lava. Le a le mea e le lua’i teu ai lo tatou lotoifale ona fa’atoa popole ai lea i nisi moa-folau e ono avea ma fa’amata’u i lo tatou atunu’u? 

E mafua se tala, ona o le taimi mulimuli nei na matou iloiloa ai le tulaga lea, na agiga ai, o le to’atele o pagota o iai nei i Tafa’igata ma Vaia’ata, e le o ni tagata o se isi lava fa’atuatuaga ‘ese, a’o tagata o le ekalesia e aupito to’atele tagata o le atunu’u nei e lolotu ai.    

Lona uiga, e iai le mea mata’utia lea e tupu i ta’ita’i o le atunu’u – e aofia tonu ai lava ma ta’ita’i o ekalesia – o le taumafai lea e taofia le ofi mai o isi ekalesia ona ne’i avea ma fa’amata’u pe ono a’afia ai fo’i le filemu o Samoa.

Fai lava si fa’anoanoa ona o le fa’a’ele’elea-fua o ekalesia Kerisiano, ua totoso atu ai i ia finauga talu ai lava – i la matou matau – e matua noa se a’afiaga o le fa’aKerisiano i ia mea. O le mea lea e tupu, e mafua ona o ta’ita’i ua tau le pua ma lafo i fa’afitauli o aso nei.   

O le fa’aKerisiano e alofa, e fa’apalepale ma onosa’i – e le pei o isi ekalesia e matua ita-fa’amoemoe lava i tagata-Kerisiano. E iai le agaga e fa’afiafia ma talia so’o se tasi ma fa’ailoa atu fo’i, o le alofa o Le Atua, e matua mamao lava ma silisili’ese, nai lo se isi lava tagata soifua. 

O le mafuaga lea o le maniti o tino pe a manatu i le mana’o o nisi o le atunu’u e toe iloilo lo ta Fa’avae, e fa’amalosia ai ma fa’atumauina pea le sa’olotoga o ekalesia Kerisiano ia avea ai, ia tau lava o le ekalesia aloa’ia i Samoa nei. 

E mautinoa lava o se fa’ai’uga aupito fa’apopole-tagata lea o fa’ai’uga-sese uma ua tatou lafo i ta’ita’i o aso nei latou te faia. Ae na fa’apei ona faia o lea mea? Fa’afefea ona nofonofo ae tu’u pea lea mea e fai?   

Ua fa’alogo, o lo’o fuafua le malo e aloa’ia tu ma aga fa’aKerisiano ae maise a’oa’oga fa’aleTusi-Pa’ia, e avea ma ekalesia aloa’ia i Samoa.

Na fa’ailo lava e le Ali’i Palemia, Tuila’epa Sa’ilele Malielegaoi lea tulaga, i le fa’amanatuina o le 50 tausaga o le Fono a Ekalesia So’ofa’atasi i le vaiaso talu ai, lea na saunoa ai, o Samoa o se atunu’u e fa’avae i le fa’aKerisiano e o-fa’atasi ma tu ma aganu’u fa’aSamoa. 

A’o lea la ua fa’alautele mai e le Failautusi a le Fono Aoao a Ekalesia So’ofa’atasi, le Susuga a Ma’auga Motu, i lana saunoaga i le Leitio a Niu Sila e fa’apea, na te le taliaina le fa’atuatuaga Isalama ona e ono tula’i mai ai se fa’amata’u i le atunu’u.  

 “Matou te le o matua mamao-‘ese, leai,” o le saunoaga lea a le Faife’au o Ma’auga, e fa’amautuina ai lona finagalo na fa’aalia. “O lo’o matou naunau lava i le puipuia o o matou tagata mai a’afiaga ia, ui e to’atele lava nisi o tagata lelei ae o lo’o iai lava nisi e matua mata’utia lava i tagata nei, ne’i o’o mai, ona afaina ai lea o le to’amalie ma le saogalemu o le atunu’u.” 

E ono lamatia le filemu o Samoa pe a o’o mai le fa’atuatuaga Isalama? Sole!

Afai lava ae tula’i mai se fa’amata’u, e mautinoa a, e afua mai i totonu, i le lotoifale.

Anoanoa’i le ‘au-fa’amalosi-teine, o fasioti-tagata ma isi mau amioga mataga i totonu o le atunu’u nei, ua fa’asolo ina fa’amata’u ai ma lepetia le filemu i aiga, nu’u ma le atunu’u. Se mau tagata-gaoi, fufula-ola le pule le-uma ma mau pagota sosola e afaina ai le fifilemu ma le soifua lelei o aiga.

Ioe, ua tausaga o tupu pea ia solitulafono ma fa’aletonu.

O le to’atele o i latou taualoa o lo’o feoa’i solo i le taulaga, o tagata aupito pi’opi’o e fa’afoliga o ni tagata lolotu, a’o matua kila-makoi lava. E o i lotu i Aso Sa. Ma avea latou ia o fa’amata’u ma’oi’oi i le atunu’u nai lo se isi lava ekalesia i tua atu.

A’o le a la lenei fa’aletonu ogaoga?  

Ae ao lava ona tatou manatua i le taimi nei, ua pei fo’i Samoa o isi atunu’u o le lalolagi, ua fa’asolo ina avea o se nofoaga ua tele tagata ‘ese’ese o iai, e ‘ese’ese tu ma aga ma amioga, ae maise o talitonuga ma fa’atuatuaga, ma ua ta’ua Samoa o lo latou atunu’u, pei lava fo’i o isi Samoa la ua nonofo ma aumau ai i isi atunu’u. O le to’atele o tagataj ‘ese’ese nei, e iai lava o latou talitonuga ma fa’atuatuaga pe a o’o loa i mea nei o lotu po’o ekalesia. 

E ao ona tatou fa’aaloalogia latou ia, ‘ave le fa’aaloalo e fa’atagaina ai latou e vivi’i ma tapua’i sa’oloto e pei lava fo’i ona tatou manana’o tatou ia faia mo le afe ma afe o isi Samoa ua aumau i isi atunu’u ‘ese.

Leai lava se e te’ena le tulaga o Samoa, o se atunu’u Kerisiano ae maise fo’i e matua matilatila ma manino lea va’aiga, i so’o se mea e aga’i iai – ona o le lapopo’a ma maululuga ma le tele o falesa i afio’aga ma alalafaga.   

Ioe, o lo’o lelei lava le Fa’avae o iai nei.

O lo’o tilofia ai le tofa-mamao ma le utaga-loloto a tua’a sa fafauina le mea silisili e manuia ai lenei atunu’u. O lo matou talitonuga, e sili ona ta’atia ai fa’apena le Fa’avae aua le soifua filemu ma le saogalemu o Samoa.

Fa’alua atu so matou leo, e foliga mataga ai le Fa’aKerisiano ona o mea o lo’o tau-enoeno mai nei e ta’ita’i ia o le ekalesia.  Ae ofo ai fo’i ona o lenei lava atunu’u, o se atunu’u Kerisiano sa tatau ona sili atu mea tatou te faia. Ae aisea lava o le a taumafai ai e fa’aleleia se mea e le o leaga? 

O le a sou finagalo? Tatala mai le ‘ato-ponapona!

Talosia ia maua se Aso Tofi filemu ma ia Fa’amanuia le Atua ia Samoa!

By Mata'afa Keni Lesa 19 May 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>