O LA’U TALA FO’I

17 July 2016, 12:00AM

1. Matauina i Tala Fou se ulutala fai mai ‘”E le nofosala Le Tagaloa-ma o lea ulutala e faasino i se tagi na faaulu i le faamasinoga-e le Ofisa o Faiga-Palota e faasaga ia Le Tagaloa-lea na faaleaogaina lona avea ma sui tuava i le Faiga Palota Lautele talu ai nei-ona e faapea na ia faia se ta’utinoga sese-e tusa ai ma le mana’oga tau le faia o se  monotaga.

Na teena e Le Tagaloa lea moliaga. O le saunoaga la a le Alii Faamasino o Vaepule-“e leai se faamatalaga molimau e faamaonia ai- na silafia e le itu tete’e le taua o le tautua i le nuu-e pei ona manaomia e le Tulafono o Faiga-Palota. Ia o lea ua aliali mai- o le a “avea le aganuu ma mea taalo a polokiki”!

Ae afai la o Le Tagaloa o lona faalupega o le “Papa”-o le a le uiga o lena mea?O se mea tau polokiki poo se mea faale-aganuu? Afai la o se mea faale-aganuu-e tatau la ona matua malupuipuia i lalo o le Tulafono! Afai la e le faia se tautua a Le Papa e tusa ai ma faiga masani a lona lava afioaga ma le itumalo-o le a le fe’au a polokiki e lote ai fua?

Ua o’o lava i Tama a Aiga o fai mai le Ta’ita’i o le Malo- “e fai foi le latou tautua! Afai la o i ai ni Tama Aiga a le HRPP ma o loo fai ni a latou tautua i o latou nuu ma itumalo-ia fai pea. Ae o Tama a Aiga o Samoa-e leai ni a latou tautua e faia-ma o le tonu ua leva ona faata’oto mai e o latou Aiga! E le aumaia foi polokiki leaga e soli ai faavae ta’oto o Samoa! O le a sou taofi? 

2. Matauina foi i Tala Fou le talosagaina e le Komesina o Sulufaiga-o se fesoasoani mai tagata lautele-e taofi ai faiga pi’opi’o!  O lea la ulutala e faasino i nisi o alii Leoleo-ia fai mai le tala-e foliga mai o loo saili ni a latou tupe i le faatinoina o latou tiute. Fai mai la Tala Fou e le o Leoleo uma e aafia i nei faiga-ae na o se vaega itiiti.

Ia-afai la ua tāpā e le Komesina o Sulufaiga lea fesoasoani-o lona uiga-ua pisia uma lava soo se tagata o le atunuu- i faiga pi’opi’o a le faigamalo. Afai la ua silafia e le Komesina o Sulufaiga lea tulaga-sa tatau la-e tusa ai ma lo’u manatu-ona ia talosagaina le faigamalo e fesoasoani atu i lea tulaga!

E mafua ona afai ua pisia le atunuu i ia faiga mataga-o lona uiga-ua pisia mai faiga pi’opi’o a le faigamalo. O le mea la sa tatau ona talosagaina e le Komesina o Sulufaiga-o le fo’ia muamua lava lea o faiga pi’opi’o a le Malo! E mafua-e leai ni faiga pi’opi’o na fai e Tama Aiga-sa avea ma Ta’ita’i o le Atunuu-i le amata mai ia Fiame Mataafa Faaumuina Mulinuu 11, Tupua Tamasese Lealofai IV ma Tupua Tamasese Tupuola Efi-ae o lea faatoa sasao faa-afi ina ua tulai mai le HRPP.O lona uiga la- e tatau ona titina muamua lava le mata o le afi-ona faatoa titina ai lea o isi vaega o le afi -ia ua aofia ai ma tagata faigaluega o le malo ma tagata ta’ito’atasi! O le a sou taofi? 

3. Matauina foi i Tala Fou se ulutala fai mai-Ua matauina se tulaga tuputupu a’e o tamaoaiga o le Pasefika i Saute e aofia ai le Atu Kuki, Samoa ma Tonga-ma fai mai o le a sili atu ona malosi-e ala i le siitia o le alamanuia tau turisi, faigafaiva ma galuega tau le fausia. O Tulaga faaleleia faifai pea e tatau ona matua una’ia ai lea tulaga tuputupu a’e tau tamaoaiga o ia atumotu…!

A faitau la i lenei ulutala-e peiseai e manaia le faaupuga-ae o le tino vaaia-e matua leai lava. A tuu mai la i Samoa nei-o lea faatoa uma ona siitia le tau o le soifuaga-o lea foi ua siitia ma le tau o isi lava oloa uma tau le taumafa-le sikaleti ma le ava malosi….!A tilotilo la i mea moni lava o loo tatou vaaia i aso uma i Samoa nei-o le fesili-“e mafai ona e talitonuina ni faaupuga faapenei”?  O upu ia e faaigoa e le atunuu –“o upu faa-uiga-lua-ma e matua leai se moni poo se aoga foi.

O le alu alu lava o lea Saina sau fai mai o le a ma le a-ae le o kea ia i tatou poo tagata tonu fo’i ia- o loo afaina-ona o  le tulaga o lo tatou tamaoaiga-tau ai le siitia o le tau o oloa ma lafoga i soo se taimi! O le a la sou taofi?

4. Matauina foi i Tala Fou se ulutalaga fai mai-“O Faamasino o le Faamasinoga o Fanua ma Suafa-e tatau ona matua aoaoina lelei faale-tulafono-ma o lea faaupuga-e mai le Sosaiete a Loia o Samoa.E mafua- ona fai mai o le Faamasinoga o Fanua ma Suafa –ona pau lava lea o le Faamasinoga i Samoa-e tatau ona ia faatauaina faaiuga faale-aganuu-ma e le manaomia ai le i ai o se silafia faale-tulafono o ia Faamasino.

Ae fai mai le Peresetene o le Sosaiete o Loia a Samoa- o Savalenoa Mareva Annandale-o le le lava o le poto masani faale-tulafono o Alii Faamasino-ua tulai mai ai ni faafitauli.

Matou te talitonu o i latou uma o saofafa’i i totonu o nei faamasinoga-e tatau ona lava lo latou malamalama faale-mafaufau i tulafono-ina ia mafai ai ona faaaoga sa’o….! Ia atonu e moni foi lea-ae a tatou toe tepa i tua-e na o le ‘aufai-tofa lava ma le ‘aufue-loloa-e ese ai ma le Faamasino Papalagi-sa faatinoina tiute o le Faamasinoga o Fanua ma Suafa-ma sa leai foi ni tulaga faaletonu  na tulai mai! O le a la sou taofi?

17 July 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>