Manatu o le Fa’atonu - Pe a faailoa mai e le timu na pūpū

By Mata'afa Keni Lesa 15 April 2016, 12:00AM

O timuga i le faagasologa o nai aso ua mavae ua toe faailoa mai ai lea lava faafitauli ua leva ona tatou feagai ai mo le tele o tausaga, aemaise ai lava i nisi o auala e sili ona faaaoga so’o i totonu o Apia, vaega i tua atu o le taulaga ma le salafa o Upolu.

Ua tatou iloa o lenei mataupu e le fou- ma ua tele na’ua taimi ua matou lāgā ai.

Ae vagana ai o oe o se tagata faigaluega o le malo o loo fealua’i i se taavale a le malo-o lona uiga la- e leai se mea e te popole ai i se pili o le tausiga o lea taavale, ma o lona aafi i le leaga o auala o se mea lea toetoe lava a aafia ai tagata uma o lenei atunuu. Ma e tiga le mea tonu e tatau ona tiga, o totonu lea o taga.

Mo taavale ta’itasi uma e faaleagaina e se pu e alu ai tupe, tupe ia e mafai ona faaaoga mo mea e sili ona lelei. O le mea moni, a pa’ia loa le timu ma pūpū o le alatele, toetoe lava a faapea mai ua ala ona i ai- e faamanatu mai ai ia i tatou i taimi uma e faapea o mea uma e fe’ilafi e le o ni auro ia.

Ua tatou vaaia le anoano o atiina a’e uiga ese i totonu o lo tatou atunuu i aso nei e ala i fale tetele ma soo se mea ua e iloa-ae o loo tumau pea lenei faafitauli faatauvaa e pei o le faaleleia o auala ia ua le mafai ona tatou faia.

Ma e leai se auala na te faaalia se tala e sili ona  lelei o le faatalale ma le faatautala i lo le tasi o fasi auala e sili ona faaaoga so’o i Upolu, o le ala lea i le Salafa o le Motu. O se mea moni lena a ‘ea? Ae peitai-ua na o se auala lena e tasi.

Ua outou silasila la, o soo se mea lava e te alu i ai i Samoa nei, lua te faafesaga’i lava ma pu. E te faalogoina le tete o pa’u ma le faataiō mai o sipuligi, e te vaaia le solo o taavale ua le minoi a’o taumafai avetaavale e saili lo latou ala i totonu o ia pu.

Ona o le tagi mai ma le leo tele, o le 2016 lenei. O le itu e sili ona leaga e faapea e aliali  se’ia vagana ai ni nai kamupani fai auala, o le tele lava o auala i totonu o Samoa e tutusa lelei lava.

Ona tulai mai ai lea o ni fesili ua tele taimi o matou fesili atu ai, pe aisea ua tatou le mafai ai ona fai soo se mea e uiga i lenei faafitauli a ua mavae lenei tele o tausaga?

Ua ia i tatou ni miliona ma miliona ua uma ona tuuina atu e le malo mo ia galuega tetele ae o fea ua ave i ai? Ma o fea kamupani ia e noatia mo nei auala e leaga lo latou fausaga?

Aisea o loo faaauau ai pea ona latou maua konekarate ae o le faatinoga o a latou galuega e matua leaga lava? O ai e tatau ona mata’ituina a latou galuega? 

Afai e le o mata’ituina le faatinoina o le galuega-ma tagata e tatau ona noatia ina ia mautali mai-o le a le mea a le malo o loo fai i lea tulaga?

Ma afai e le o feagai le pulega tonu ma lenei mataupu, aisea tatou te faamaumau ai tupe a tagata totogi lafoga e totogi ai latou? Ia manatua lelei-e lua lava itu i soo se tala.

Ua uma foi ona faailoa mai ia i matou e faapea o le faiga a sui sooupu o le malo e noatia mo auala e matua le fiafia lava i nisi o nei konekarate.

O lona uiga-e ni lava ina saini konekarate, e aliali mai e manatu isi tagata faigaluega o le malo –e mafai ona latou faia soo se mea latou te loto i ai ma matua faaitiitia tupe o loo nofo aitalafu ai nei konekarate mo soo se mafuaga lava.

O le uiga o lea mea e faapea o nisi o konekarate fai auala latou te tuuina mai auaunaga mo mea o loo totogi ai latou. Ma e leai- latou te le mafai ona faata auala i le timu. E faigofie lava ona malamalama lea tulaga i le vaai faa-pisinisi.

O le mea lea-o ai na te mata’ituina le faatinoina o galuega a le malo pe afai o lea? O le a se umi e sili atu matou te faatali ai mo nei auala leaga ina ia toe faaleleia i le taimi nei ona o lea faatoa uma le faiga-palota?

Ua matou tuuina atu nei fesili ona o nei auala o loo alu ai tupe o le afu o tagata fai taavale ma sui o le atunuu-i luga atu o mea masani-o nisi taimi e faalua i le tausaga-ona fai resitala.

O se mea lelei ona iloa pe fia ni tupe o loo faaalu e tagata o le atunuu ona o mea faaleagaina e mafua mai le leaga o nei auala. Mafaufau i sipuligi, pa’u ma faafitauli uma tau enesini e mafua mai nei auala leaga.

Ma-ia mafaufau i mataupu tau le saogalemu ma lona tau e tusa ai ma le taimi ma tupe pe a tuai tagata i galuega ma isi lava noataga. O le mataupu lea e tau faailoa atu e faapea i nei tausaga e tele; e i ai sou manatu e i ai ni mea o le a sui i le taimi nei.

Ma o lea ua tatou vaaia le mea lava e tasi i lea taimi ma lea taimi. O taimi uma lava e timu ai, e aliali pūpū. E faatetele o lo latou lapopo’a ma le leaga.

O nisi e matua lapopo’a lava ma e mafai ona latou foloina se tagata ola. E na o se vaiaso lava o le timu i le taimi nei ma o le mataga o le mea moni ua toe aliali mai foi mo i tatou uma e vaai i ai. E uiga ese.

O lo matou manatu ma le faaaloalo, o ia mea e tautalagia ai se atunuu e foliga matagofie mai le vaai mamao, ae le o lelei mea uma pe a e tilotilo latalata i ai.

Ma o lenei mea moni e tumau pea ona i ai se ala malie e faailoa atu ai o ia lava, pe a tatou le manatu mamafa i ai. Silasila la i pūpū mo se faata’ita’iga; o le faailoiloa mulimuli lava lea o se galuega leaga ma fuafuaga ia ua matua faaalia e le tau ma uiga o aso ma tulaga o le tau.

E fia ni miliona ua uma ona tatou faaalu i nei auala ae o le mea lava e tasi i lea taimi ma lea taimi. I le taimi nei la-o se faananau uiga ese lenei  mo ni auala lelei. 

By Mata'afa Keni Lesa 15 April 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>