Tali le Ofisa o le Komesina o Sulufa’iga

By Fa’aliliuina e Maiava 13 July 2016, 12:00AM

Fa’aaliga mai le Ofisa o le Komesina o Sulufa’iga e uiga i le mata’upu a Silafai Tupito sa fa’asalalauina i le Samoa Observer, i le Aso Gafua, 11 o Iulai, 2016.

O lo’u ofisa nei, o se fa’amoemoega mulimuli lava lea mo mata’upu fa’apenei. Ae afai lava o iai se isi vaega e ‘ese mai ai, e maua ai se fa’ai’uga mo se fa’aseā, e ao la ona talia lelei, se’ia mae’a atoatoa le ulua’i taumafaiga. 

E le-mafai lava e le Ofisa o le Komesina mo Sulufa’iga ona vave fa’atino o se su’esu’ega pe foliga ai, e pa’o ma oso i so’o se mata’upu e tu’uina mai.

E fautuaina lelei i latou o lo’o fa’aseā, ina ia fa’ao’o muamua a latou mata’upu i matagaluega po’o vaega a le malo e fitoi tonu iai, talu ai, o latou ia e ana le matafaioi, o le su’esu’eina lelei ma tali atu i mea o fa’agaulemalie ai le mamalu o le atunu’u.  

E fautuaina e le Ofisa nei, matagaluega ma vaega uma a le Malo, ina ia faia o ni vaega fa’apea i totonu o a latou fa’alapotopotoga, e feagai ma fa’asea a le atunu’u.

O nisi o ia fa’alapotopotoga e aofia ai ma le Matagaluega o Leoleo, ua iai a latou lava vaega fa’apitoa e pei o le Vaega mo Tulaga Fa’apitoa (PSU), e su’esu’eina o so’o se fa’asea e uiga i a latou.

O fa’asea fo’i e tu’uina mai i lea taimi i lea taimi, o mata’upu e a’afia ai se vaega to’atele o le atunu’u. E le’i mamao atu, na su’esu’eina ai fo’i e le Ofisa nei, le fa’aaogaina o la’au-malosi e ‘ave’esea fa’amalosi ai se tasi e leai se agasala, mai se nofoaga faitele, a’o matamata iai le anoano o isi Samoa sa ‘auai. 

Sa tu’utu’u-mamao le su’esu’eina o le fa’asea a lea ali’i ona o la’u fautuaga, talu ai, ona sa ‘ou manatu e su’esu’eina mae’ae’a le mata’upu, o le fa’aaogaina o fana e leoleo i la latou galuega. O le mata’upu lea na fa’aulutalaina i ripoti a tusitala ma vaega fa’asalalau i lena taimi ma matua tele iai mafaufauga i le mata’upu lava lea o le fa’aaogaina o fana. 

O le ripoti lea o lo’o ta’ua ai fo’i le fa’ananau o leoleo e fa’aaoga la’au-malosi i le fa’atinoga o a latou galuega. O le tulaga lea, sa atugalu iai le su’esu’ega ona o ripoti sa fa’asalalauina i lea taimi e uiga i isi fo’i mata’upu fa’apea e aofia ai ma le mata’upu a Silafai Tupito.  

O lo’o ta’ua i le ripoti lava lea, e le’i aloa’ia lelei e lo’u Ofisa le fa’asea talu ai, o lo’o fa’agasolo pea su’esu’ega a le Vaega a Leoleo (PSU). O le Vaega lea a Leoleo, e matua agava’a lelei mo le su’esu’eina o mata’upu fa’apea ma o lo’o lava fo’i tomai ma silafia o tagata o iai fa’apea vaega mo’omia mo le fa’atinoina o ia galuega. O le tala ia Silafai na ulua’i fa’asalalauina i le Aso 24 o Setema 2015 ma toe ripotia fo’i ae le’i  o’o mai i lo’u Ofisa pe tu’uina atu fo’i se fa’asea i le Vaega a Leoleo (PSU).

Na fa’asalalauina e le Samoa Observer se fa’aaliga a le Komesina o Leoleo te tusa o ana fa’atinoga na fai. Na saunoa, o le osofa’iga na faia i le maota o Silafai, na maua ai la’au o le mariuana, lea na ‘ave’esea e Leoleo. I lana saunoaga na ta’ua ai fa’apea, o se logo-fa’alilolilo na o’o atu, na mafua ai le osofa’iga lona lua, lea e leai se mea (mariuana) na maua ai. Sa fa’aaogaina la’au-malosi e Leoleo i le taimi o osofa’iga uma. 

E foliga mai la, ua fa’aseā Silafai ona o le fa’aaogaina o fana i le osofa’iga mulimuli a Leoleo ae le o le osofa’iga muamua, lea na maua ai la’au-fa’asaina ma ‘ave’esea mai ai i lona fanua. O lona le-fiafia i lo’u Ofisa e foliga o lo’o fa’atutu i le ‘auala na fa’atinoina ai tiute o Leoleo, lea na ia ta’ua, e pei o se “osofa’iga a se ‘ami” na matua fa’amata’uina ai e Leoleo lo latou aiga, ae na o ia ma le fanau laiti e to’alua sa iai i le fale.   

Na fa’ato’a o’o mai Silafai e ‘aumai lana fa’asea i lo’u ofisa, ina ua mavae nai aso talu ona fa’asalalau e le Samoa Observer ma le TV1 lana fa’amatalaga. O le tausisia la o tulaga masani ma le fa’agasologa o galuega a le Ofisa nei, sa fautuaina ai Silafai ina ia susu e ulua’i fa’ao’o aloa’ia lana fa’asea i le Vaega (PSU) a Leoleo.

 O le mata’upu lea ua leva ona i a’ao o le Vaega lea a Leoleo mai lava i lea taimi, ae sa fa’amanino fo’i e lo’u Ofisa i le Komesina o Leoleo, o le ‘auala talafeagai mo lea mata’upu, o le faia lea o se su’esu’ega mae’ae’a a le Vaega lea a Leoleo (PSU), e fa’a’autu tonu lava i le fa’aaogaina o la’au-malosi, pe sa fa’atagaina fa’aleTulafono, pe sa tatau fo’i ona fa’aaogaina i osofa’iga a Leoleo sa faia. 

Sa fa’aauau lava ona talosagaina se fofo o lenei mata’upu ma o lo’o manino fo’i, o lo’o fa’atali mo se fa’ai’uga a le Komesina e fa’aauau ai galuega a le Vaega mo Tulaga Fa’apitoa a Leoleo, lea ua agava’a lelei mo su’esu’ega fa’apea.  

 ‘Ou te fia fa’amanino atu, so’o se fa’asea lava e to’ai mai i lo’u ofisa nei, e mautinoa lava, le faia iai o sa matou galuega. A le-lafoa i le matagaluega po’o se itutino fo’i o le malo e fitoi tonu iai se fa’asea, pe le atoatoa fo’i ona su’esu’eina, ona alo loa lea o a’u nei ma le ‘aufaigaluega, e su’esu’eina atoatoa le mata’upu. E le gata i lea, ua mautu lelei fo’i le matou Vaega Fa’apitoa mo Su’esu’ega (SIU) e galulue fa’atasi ma le Vaega a Leoleo (PSU) e fa’amautuina ai le vave su’esu’eina o fa’asea fa’apea pe fa’atinoina lava e latou pe a talafeagai ai. E iai isi mata’upu e le’i faia iai se fofo. O le fa’amoemoe lava, ia atoatoa lelei le Vaega lea i se taimi lata mai, mo nisi su’esu’ega e fia faia – a ua tuai ona maua o se tali ona o mafuaga e pei o le mata’upu a Silafai Tupito, ma ‘ave’esea ai loa mai a’ao o Leoleo ae fa’atino atoa loa su’esu’ega, e le Ofisa o le Komesina o Sulufa’iga.  

 ‘Ou te momoli atu le fa’afetai ona o le fa’aavanoaina o ou taimi e faitau mae’ae’a ai i lenei fa’amaninoga, o mata’upu e uiga i le tala ia Silafai Tupito na fa’asalalauina i le itulau i luma o le Observer o le Aso Gafua, 11 o Iulai, 2016.  

By Fa’aliliuina e Maiava 13 July 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>