Manatu o le Fa’atonu - O le Asō-o lou aso lea

04 March 2016, 12:00AM

Tusia - Mata’afa Keni Lesa

Faaliliu e Seagaitumua Tupuola 

 

Ia-o lenei ua tatou aofaga potopoto iinei tama’ita’i e ma aliii. O le Asō-o le aso lea e te mafaufau ai i le sili atu i lo le 40 itumalo i le salafa o lenei atunuu. 

Mai Falealupo i Savaii i Lalomanu i Aleipata-e aofia ai Manono ma Apolima-e faitau afe ma afe tagata palota o le a tutū i laina ma faasolo atu e fai a latou palota. 

O Faiga-Palota Lautele e faatasi ona faatino i le ta’i lima tausaga. O le mea lea-afai o e agavaa e te palota i le asō,  ia e alu if ale palota. E i ai faaiuga taua e ao ona fai. 

O se itu e le tau faailoa atu, o le lumana’i o lenei atunuu e faalagolago i le faiga-palota. 

Ia manatua foi-ua leva ona faaleo atu lena tulaga, tusitusia ma faatino e uiga i le Faiga-Palota Lautele, o le taimi lea ua leva ona tatou faatalitali i ai –o lea ua taunuu mai. Ioe, o lon a ‘auga o le faaiuga lea a tagata palota ta’ito’atasi o le a tino mai ai le asō pe a fai a latou palota. 

O le mea moni, o lea ua taunuu mai le aso e avea ma mataupu tau fesoasonai mo tagata palota faapea foi ma sui faatutū.

Mo tagata palota, o le asō-o lou aso lea. Ua matou fai atu faapena talu ai ona o lau palota, o le paoa lena ua i ou aao. O le faaiuga e te faia i le asō o le a faatulaga ai lou lumana’i, le lumana’i o lau fanau ma le lumana’i o tagata uma lava o lenei atunuu. 

Ae mo sui faatutu, alofa ia i latou poo le inoino ia i latou, e tatau lava ona tatou faailoa atu e faapea o nai masina ua mavae atu e le’i faigofie. O le toatele o i latou-e aofia ai ma o latou aiga ma uo-o le a tilotilo i luma i se aso e malolo ai ina mae’a faafitauli o le auala o faatosina. Uso e, e mana’omia le loto tele e te laasia ai le ipu ina ia avea ma sui faatu mo le faiga-palota.

And there’s more. There are sacrifices to be made in terms of resources, manpower and money. Let’s not forget that in Samoa, Ma e i ai isi mea. O loo i ai taulaga osi e tatau ona fai e tusa ai ma alamanuia, malosi faale-tagata ma tupe.

Ia ‘aua nei galo ia i tatou e faapea i Samoa nei, o aiga o se vaega tele lea o nei faiga-palota. Mo sui faatutu ta’ito’atasi o loo i ai, o loo i ai tamaiti, uso o tina poo tuafafine o tamā, tuagane, o avā, tane ma le tele lava o isi o i totonu o le li’o o le aiga ua loa ona galulue ma le lē faavaivai ina ia fesoasoani atu. 

E le o se mea e tau faailoa atu e faapea e le mafai e i latou uma ona manumalo. Poo le a lava le taunuuga-ma ua tatou iloa e faapea e na o le toatasi lava le sui e manumalo mai itumalo ta’itasi-se’i o tatou patipati mai mo lo latou lototele ma le tuuina atu atoatoa o i latou. E tumai pea ona i ai le isi taimi. 

I le taimi nei la-a pa’ia loa ia mataupu, matou te talitonu o loo tele se avanoa o i luga o itulau o lau nusipepa sa talanoaina ai ia mataupu i le faagasologa o tausaga ua mavae. 

O le mea lea matou te manatu ai e le tatau ona toe tofu tele i totonu o le loloto o ia mataupu i lenei tusitusiga.

Ae mo le agaga ina ia matua faamalamalama atili mo le taimi mulimuli, o le Palemia o Tuilaepa Sailele Malielegaoi ma le taitai o le Tautua Samoa Party o Palusalue Faapo II, o loo faaalia a la mataupu i itulau 2 ma le 3 o le nusipepa o loo e faitauina. 

O le mea moni e faaapea e toaitiiti tagata latou te teena le manatu e faapea sa lelei mea na fai e le malo e o’o mai i le taimi nei e tusa ma le tele o atiina a’e i le salafa o le atunuu.  O lo latou umia o le pule-mo le 34 tausaga-e anoano ona faamaumauga e uiga i le malosi o a latou faiga-tusa lava pe talafeagai ma le tulafono pe leai. I le asō, o faailoilo uma lava e faasino i le isi manumalo uiga ese mo le faigamalo a le Vaega e Puipuia Aia Tatau a Tagata (H.R.P.P) lea o loo faafoeina le malo. O le fesili e sili ona taua e faapea o a foliga o le taitaiga a le H.R.P.P. pe a to’a le pefu. 

O se mea la e tatau ai ona faavaivai loto i tagata o loo mo’omo’o mo se suiga ma taatia loa?  E matua leai lava. O Taeao e tumau pea ona avea ma le isi aso. O le itu vaivai o le Tautua Samoa Party, e tusa ai ma lo matou manatu, o le le mafai lea e lana taitaiga ona faamaopoopo sui auai o le pati.

O le pogai lea ua tulai mai ai le fesili e faapea afai e le mafai e le ta’itaiga a le itu agai ona faamaopoopo ma tuufaatasi i latou; o le a se faamaoniga o ia i tatou e faapea e mafai ona latou faamaopoopoina le atunuu atoa? 

I le isi itu, o le Palemia o Tuilaepa ma le H.R.P.P. ua matua faateteleina lona malosi mo lo latou lava lelei-ae taatia ia le lelei o le atunuu. E le mafai ona faaauau pea ona latou amio faapea.

O faafitauli ma lu’itau o aso nei ua na o ni oloa laiti ia o le faiga na latou faavaeina e itiiti ai poo le matua leai lava foi o so latou faaaloalo mo le mea moni ma le tulafono. Matou te ioe e faapea o i latou o se malosi lea ma ua ia i latou le poto msani e faafoe ai le atunuu. 

Ae peitai-a tuu i ai ma le aitalafu i fafo lea ua latalata i le $1.5 piliona tala ma le lalolagi o faafitauli e tus ai ma faiga pi’opi’o ma le faaaoga sese o le paoa, faamata tatou te gafatia le isi lima tausaga ae tutū i latou i le foe? Poo ai lava oe ma poo a foi ou mafaufauga ma manatu, ua o’o i le taimi e faaleo ai lou manatu. Tamaitai e ma alii, o le asŏ- o le upu moni lava o lou aso lea. Fai ia aoga lau palota. 

Ia faamanuia atu le Atua Samoa ma o matou moomooga ia outou tofu maua se aso to’afilemu mo le Faiga-Palota!

04 March 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>