Tatou savavali i le mea e tautala ai

By Sarafina Sanerivi 01 June 2016, 12:00AM

O le faamalosia ma le faaleleia o le tuufaatasiga o le tamaoaiga i le va o Samoa e lua-o le ‘auga lea o se pepa o galuega mo malo e lua a’o fono o latou alii ofisa i le Hotel Tanoa Tusitala i lenei vaiaso.

O lea fonotaga na tatala e le Minisita o Pisinisi a le Malo, o Lautafi Selafi Purcell, o ia le na lu’iina sui auai ina ia “savavali i le upu e tautala ai” ma faatino a latou talanoaga e avea ma gaoioiga.   “Ua o’o i le taimi tatou te faatinoina ai a tatou talanoaga ina ia mafai ona faatau manuia ai o tatou atunuu e lua.

E taua tele ona fono ma talanoa ia mataupu ma vaega ia e moomia ona tatou toe faaleleia, ae sili atu ai ona taua pe a tatou savavali i le upu e tautala ai,” o lana faaaliga lea. .Sa una’ia foi e Lautafi sui auai ina ia tulai mai e faatino ia mataupu o loo taofia ai fefaatauaiga i le va o atunuu e lua. 

O lenei tulaga galulue faatasi na amata i le 2012 ina ua malilie le Palemia o Samoa ma le Kovana o Amerika Samoa –ina ia faatinoina “Se Taumafaiga Tuufaatasi tau Tamaoaiga a Samoa e Lua. “O lea taumafaiga tuufaatasi e aofia ai le tele o vaega eseese e pei o le laiseneina o pisinisi, femalagaiga, fefaatauaiga. Sa silasila taula’i le fono i le faia o se feagaiga tau fefaatauaiga e manuia ai atunuu e lua.  

Sa faatῡtῡ foi lea fono i le faavaeina o se faavae amata mo lea taumafaiga e galulue ai i ona vaega eseese  e aofia ai le mautinoa lelei o tulaga faaleleia tau femalagaiga, tiute, lafoga, faavaeina o pisinisi, ma tulafono o teugatupe faafaigaluega i fafo a atunuu lea o le a manuia ai le tuufaatasiga o tamaoaiga.

O le fono mulimuli na usuia i Amerika Samoa mai le aso 17 i le 18 o Tesema o le tausaga talu ai. 

O Fuiavailili Keniseli Lafaele, le Faatonu o le Matagaluega o Fefaatauaiga i Amerika Samoa fai mai o fua aoga o nei fono talu mai le 2012- e matua uiga ese. :Sa anoano tulaga tau le faaleleia e tusa ai ma sootaga faa-pisinisi i le va o atunuu e lua,” o lana faaaliga lea. “E tusa ai ma fefaatauaiga, femalagaiga ma vaalele, faavaeina o pisinisi, lafoga ma le faatupuina o avanoa tau galuega.” E le gata i lea, fai mai Fuiavailili o lea fono o le a tilotilo i lipoti lata mai ma le faagasologa i luma o mataupu eseese uma talu mai le fono talu ai.

 “O se avanoa lenei mo i matou e toe asia ai ma talanoaina faamatalaga o le taimi nei o mataupu eseese ma mataupu sa matou talanoaina i le taimi mulimuli na matou fono ai faapea foi ma le fai o se tulaga auiluma e uiga i le toe faamaopoopoina o nei mataupu ina ia faigofie ai ona fai se fuafuaga Tau Fefaatauaiga Sa’oloto i le va o atunuu e lua.”

“O nei fonotaga ua maua ai se avanoa mo fefaatauaiga ina ia faagasolo ma se tulaga auiluma malosi tau le atiina a’e o pisinisi.”

Ae ui o lea, o le vaai i luma, e tumau pea lona talitonuga e faapea e anoano isi lava mea e ao ona fai. “O loo i ai lava isi vaega o loo manaomia se tulaga faaleleia atili ma e tatau ona matou faagasolo pea i luma. Ia mafai ona matou faatinoina lenei fuafuaga. Ua uma le taimi o le tautala, ae tatou o loa e aumai.”

O Faiga-faiva ma faatoaga o le isi lea vaega sa talanoaina i le fono o le tausaga nei, o le faaaliga lea a le Ofisa Sili o Pulega o le Matagaluega o Fefaatauaiga Alamanuia ma Leipa i Samoa, o (Peseta Margret Malua.

“E pei ona ta’ua muamua, o loo matou tulimata’i le faia o se mea e faigofie ai ona faatino le fefaatauaiga sa’oloto,” o lana faaalia lea. “Ma afai e tupu mai lena mea, o le auina o a tatou talo, i’a ma isi lava oloa i Amerika Samoa- o le a leai se totogi.

Ma e faapea foi le tulaga e oo i ai- pe a auina mai e o tatou uso ma tuafafine a latou oloa i Samoa nei.” O le faatupuina o avanoa tau galuega mo tatou tagata o le isi lea vaega sa talanoaina i totonu o lenei fono. “Talu mai le 2012, e toatele tagata sa tatou auina atu i Amerika Samoa e galulue ai, ma amata a latou lava pisinisi, ma ua mafai ona latou toe auina mai tupe i o latou aiga iinei-ma o se mea lelei lea mo i tatou.

“E o’o mai i le taimi nei, e tele le fesoasoani ua maua mai nei fono-talu ai-e fesoasoani tele ia i matou ina ia matou iloa ai pe o fea e mafai ona matou toe faaleleia, fausia ni mafaufauga fou ma ni taumafaiga-aemaise ai lava le taua tele, o le faamalosia o a tatou sootagata ma Amerika Samoa.

Sa fai le tatou faaaliga o oloa i le tausaga talu ai i Amerika Samoa ma sa matua faamanuiaina lava. “Sa tele fefaatauaiga i le va o atunuu e lua ma na faamanuiaina ia atunuu e lua mai lea faaaliga.”

E faamuta lea fonotaga i le asō.

By Sarafina Sanerivi 01 June 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>